19 Mayıs’ta Türkiye görünümleri: Gençliğin umudu tükeniyor! İşsizlik krizi ve gelecek derdi zirvede
Türkiye’de genç işsizliği ve istihdamı konusunda en son bilgiler, gençlerin istihdam piyasasında yaşadığı zorlukların giderek derinleştiğini gösteriyor.
2025’in birinci çeyreğinde açıklanan bilgilere nazaran, ülkede genel işsizlik oranı yüzde 8,2 iken, 15-24 yaş ortası gençlerde bu oran yüzde 15’e ulaştı. Lakin uzmanlar, resmi sayıların genç işsizliğinin gerçek boyutunu tam olarak yansıtmadığı konusunda hemfikir.
DİSK Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) TÜİK datalarından yaptığı hesaplamalara nazaran, geniş tarifli genç işsizliği çok daha vahim bir tabloyu ortaya koyuyor. 2025’in birinci çeyreğinde ortalama geniş tarifli işsizlik oranı yüzde 28,5 iken, 15-24 yaş ortası gençlerde bu oran yüzde 37,5’e yükseldi.
Prof. Dr. Aziz Çelik, Birgün gazetesinde gençlerin durumunu ele aldığı tahlilinde, “AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yana geniş tarifli genç işsizliği 11,4 puan artarak yüzde 26’dan yüzde 37,5’e yükseldi. AKP devrinde gençler daha fazla oranda iş bulma ümidini kaybettiler ve iş aramaktan vazgeçtiler” değerlendirmesinde bulundu.
GENÇ BAYANLARIN DURUMU DAHA KRİTİK
Verilere nazaran genç bayanlarda işsizlik oranları erkeklere nazaran çok daha yüksek düzeylerde seyrediyor. 2025’in birinci çeyreğinde 15-24 yaş ortası erkeklerde dar tarifli işsizlik yüzde 11,2 ve geniş tarifli işsizlik yüzde 32 olarak hesaplanırken, genç bayanlarda ise dar tarifli işsizlik yüzde 22,1, geniş tarifli işsizlik ise yüzde 46,9 olarak belirlendi.
TÜRKİYE, AVRUPA’DA “EV GENÇLERİ” ORANINDA BİRİNCİ
Gençlerin işgücü piyasalarındaki durumunu gösteren bir öteki değerli gösterge ise ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin (NEET) oranı. Eurostat bilgilerine nazaran Türkiye, yüzde 26,4 ile Avrupa’da en yüksek NEET oranına sahip ülke pozisyonunda. Bu oran, AB üyesi ülkelerin ortalamasının (yüzde 11) 2,4 katı.
ÜNİVERSİTE MEZUNLARININ DRAMI
Rapora nazaran, 2024 yılında 3 milyon 133 bin dar tarifli işsiz içinde yükseköğretim mezunlarının sayısı 966 bin olarak kaydedildi. Bu sayı, toplam işsizlerin yüzde 31’inin üniversite mezunu olduğunu gösteriyor.
ASGARİ FİYATLI ÜNİVERSİTE MEZUNLARI
Üni-Veri 2024 sonuçlarına nazaran, üniversite mezunlarının kıymetli bir kısmının işe giriş fiyatları minimum fiyat (22 bin 205 lira) ile 30 bin lira ortasında değişiyor. Birtakım kısımlarda bu civarda fiyatlarla işe girenlerin oranı yüzde 70’e yaklaşıyor.
PROTESTOLARIN ARKASINDAKİ GERÇEKLER
Gençlerin bir yandan işsizliğin pençesindeyken, öbür yandan iş bulabilenlerin ise eğitimleriyle uyumsuz işlerde ve düşük fiyatlarla çalışmak zorunda kalması, genç yoksulluğunun artmasına neden oluyor.
Uzmanlar, son günlerde üniversite gençliğinin artan protestolarının altında bu toplumsal gerçeklerin yattığına dikkat çekiyor. Gençlerin maruz kaldığı bu durum, onlar için geleceksizlik, güvencesizlik ve adaletsizlik manasına geliyor.
