İsrail ordusu, 24 Ağustos’ta Suriye’nin başkenti Şam‘ın güneyindeki Akraba kasabasına düzenlediği saldırıda iki Lübnan Hizbullahı üyesini öldürmesinin ardından eylül ayının başında Hizbullah ile büyük bir askeri çatışmanın eşiğine geldi.
İsrail ordusundan Akraba operasyonu sonrasında yapılan yazılı açıklamada, Hizbullah üyelerinin insansız hava araçlarıyla (İHA) İsrail hedeflerine saldırı düzenlemeye hazırlandığı duyuruldu.
Aynı günün gecesi, 25 Ağustos’ta İHA’larla Lübnan hava sahasını ihlal ederek, başkent Beyrut’un güney banliyösüne (Dahiye El-Cenubiye) saldırı düzenleyen İsrail ordusu, Hizbullah’ın elindeki füzelerin güdümünü artırmak için İran güçlerince kullanılan bir depoyu hedef aldıklarını belirtti.
Buna karşın Hizbullah, saldırının basın ofisine düzenlendiğini belirterek İsrail İHA’larının düşürüldüğünü duyurdu. İsrail de kendisine ait İHA’ların “düştüğünü” doğruladı.
Hizbullah’ın İsrail’in iki üyesini öldürmesine verdiği yanıtın ardından Lübnan sınırında meydana gelen sınırlı çatışma, sınırın her iki tarafında da zayiat olmadan iki saatten az bir sürede sona erdi, ancak dikkatler İsrail’in güvenliği için stratejik bir tehdit olarak gördüğü İHA’lara çevrildi.
Husilerin saldırıları İsrail’in endişelerini artırdı
İran’ın Yemen’deki müttefiki Husi Ensarullah hareketinin Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan’ın havalimanlarına düzenlediği saldırılarda İHA’ları kullanması ve son olarak iki gün boyunca petrol üretimini felç eden Saudi Aramco petrol tesislerini İHA’larla vurması da İsrail tarafından dikkatle izlendi.
Bu saldırılar, İran’ın başta Hizbullah ve Suriye’deki Şii milisler olmak üzere bölgedeki müttefikleri üzerinden bu tür araçlarla İsrail’i hedef alabileceği konusunda Tel Aviv yönetiminin endişelerini artırdı.
İsrail ordusu ayrıca 7 Eylül’de abluka altındaki Gazze Şeridi’nden sınırda devriye halindeki bir askeri araca İHA’yla bomba atıldığını, ancak zayiat oluşmadığını bildirdi.
“İran’ın İsrail’e karşı savaş hazırlıklarının parçası”
İsrailli araştırma kuruluşu Kudüs Halkla İlişkiler Merkezi (JCPA), tüm bu gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda İran’ın İsrail’i İHA’larla hedef alabileceğine dikkati çekti.
Merkezin raporlarında, Husilerin BAE ve Suudi Arabistan’a yönelik İHA’lı saldırılarının Tahran yönetiminin İsrail’e karşı savaş hazırlıklarının bir parçası olduğuna işaret edildi.
JCPA İran Araştırmaları Dalı Başkanı ve aynı zamanda İsrail Askeri İstihbarat Şubesi’nden (AMAN) Yarbay Mickey Segall, aynı görüşü ocak ayında Husilerin Lahic kentinde yer alan El-Aned Hava Üssü’ndeki askeri geçit törenine düzenlediği hava saldırısının ardından paylaştı.
Segall, Yemen’deki Abdurabbu Mansur Hadi hükümeti yanlısı Askeri İstihbarat Başkanı Muhammed Tamah’ın da öldüğü saldırı sonrasında İbrani radyosuna yaptığı açıklamada, “İran, bu teknolojiyi İsrail’e gelecekteki saldırıları için Yemen’de kullanıyor.” dedi.
İran’ın bu teknolojiyi Hizbullah ve Hamas hareketine aktarabileceğine dikkati çeken Segall, Tahran yönetiminin ayrıca, petrol platformları ve İsrail sahilleri gibi açık deniz konumlarını vurmak için Global Konumlandırma Sistemini (GPS) kullanarak önceden programlanmış patlayıcı yüklü tekneler de geliştirebileceğini vurguladı.
JCPA tarafından yayımlanan bir başka makalesinde de Segall, İran’ın müttefikleri tarafından yapılan bu saldırıların, İsrail’i ciddi şekilde endişelendirmesi gerektiği konusunda uyarıda bulundu.
İsrailli araştırma merkezi JCPA’nın geçen haziranda yayımladığı bir raporda ise İran ordusunun Tahran yakınlarındaki Kum hava üssünde irili ufaklı İHA’ları denemek için bir askeri akademi kurduğu bildirildi.
İsrail Savunma Dergisi (Israel Defense), öncelikle bu tür olası İHA saldırılarına karşı koymak için Rafael Gelişmiş Savunma Sistemleri (eski adıyla Silah Geliştirme Otoritesi) tarafından 2015’te “Demir Kubbe” hava savunma sistemi geliştirildiğine dikkati çekti. Dergi, ordunun bir İHA’yı Demir Kubbe füzesiyle engellemeye yönelik deneylerinden birini gösteren bir video da paylaştı.
“İHA’ların Savaşı”
İsrail basınında İran’ın İHA sistemlerini geliştirdiğine ilişkin haber ve değerlendirmeler bunlarla sınırlı değil.
Israel Hayom gazetesinin muhabirlerinden Neta Bar, eylül ayı başlarında, “İHA’ların Savaşı” başlıklı haberinde İran’ın “Keyan” adını verdiği yeni bir silahlı insansız hava aracı geliştirdiğini duyurdu.
JCPA da “Orta Doğu’da İHA’ların savaşı devam ediyor” başlığıyla aynı konuyu ele alan bir rapor yayımladı.
Bu bağlamda Rafael Gelişmiş Savunma Sistemleri’ne göre, İsrail de küçük İHA’ların izlenmesi ve ele geçirilmesi için Demir Kubbe hava savunma sistemi çerçevesinde Drone Dome (İHA Kubbe) adlı bir sistem geliştirdi.
Haberi geçen ay internet sitesinden duyuran Rafael, küçük İHA’ların “çözülmesi gereken bir güvenlik tehdidi haline geldiğine” dikkati çekerek, Drone Dome sisteminin küçük İHA’ları tespit edebildiğini ve lazer ışınları ile düşürebildiğini öne sürdü.
“İHA’lar İsrail için büyük tehdit”
Jerusalem Post gazetesinin Orta Doğu uzmanı Seth J. Frantzman yakın zamanda yayımladığı bir analizinde, İHA’ların İran’la çatışmada İsrail için büyük bir tehdit oluşturduğuna vurgu yaptı.
Suriye’nin başkenti Şam’ın güneyinde İsrail’i vurmak üzere İran’ın hücum teknolojisiyle donatılmış bir gücün hazır olduğunu belirten Frantzman, bu gücün başta İsrail olmak üzere, İran teknolojisi ile donatılmış olan Husilerin saldırılarına maruz kalan BAE ile Suudi Arabistan gibi ABD’nin bölgedeki müttefiklerini tehdit ettiğini vurguladı.
Filistinli askeri analist emekli Binbaşı General Vasıf Ureykat da AA muhabirine yaptığı açıklamada, İsrail’in İHA tehlikesine ilişkin endişelerinin yerinde olduğunu belirtti.
Ureykat, İsrail’in Suriye, Irak, Lübnan ve Gazze Şeridi’ne saldırı düzenlemeye alıştığını, dolayısıyla bunun mutlaka bir gün kendisine döneceğini de bildiğini söyledi.
İran’ın bu saldırılara cevap verme konusundaki stratejik yeteneklerine dair ise Ureykat, İran’ın operasyon alanı çok geniş olsa da saldırı kararı alması durumunda bunun önünde hiçbir engel bulunmadığı değerlendirmesinde bulundu.
Filistinli General Ureykat, İran’ın Irak, Suriye ve Lübnan’dan Filistin’e uzanan geniş bir operasyon alanına sahip olduğunu, bu çerçevede de hava, kara ve denizden operasyonlar için bölgedeki müttefiklerinden yararlanabileceğini belirterek, İran’ın İsrail’den daha fazla imkana sahip olduğunu, İsrail’in de bunun farkında olduğunu kaydetti.
İsrail’in İHA gücü
Uzmanlara göre İsrail İHA üretimi ve ihracatında dünya lideri. İsrail ekonomi gazetesi Globes’e göre, İsrail merkezli bir savunma elektronik şirketi olan Elbit Systems, haziran ayında uzun menzilli İHA sağlamak üzere Filipinler ordusuyla 180 milyon dolar değerinde bir anlaşma imzaladı.
Rafael Gelişmiş Savunma Sistemleri de ağustos ayında, bir başka İsrailli havacılık şirketi Aeronautics Ltd.’nin hisselerinin yüzde 50’sini 850 milyon şekel (242 milyon dolar) karşılığında satın aldı.
Globes’e göre, İHA parçaları üreten Confit şirketinin de yüzde 50 hissesini satın alan Rafael, İHA ve havacılık alanındaki şirketleri bünyesine katmaya devam ederek pazarı eline almaya çalışıyor.
İHA alanında küresel bir lider olmakla övünen İsrail, aynı araçların bugün bölgedeki düşmanları tarafından da kullanıldığını görüyor ve dolayısıyla kendisine stratejik bir tehdit olarak döndüğünü idrak ediyor.
