Bu yıl 82’ncisi düzenlenecek Venedik Film Festivali seçkileri açıklandı: Mostra’nın gizemli istikrarı…
Sinema dünyasının en eski gösterim merkezi, sözcüğün tüm anlamlarıyla mostralık vitrini Venedik Film Festivali, hep devasa bir yolcu gemisi metaforuyla birlikte canlanır aklımda. Belki de, Fellini ustanın başyapıtlarından, 1983 yapımı “Ve Gemi Gidiyor”un (E la nave va) bilinçaltına demir atan etkisi vardır bu benzetmede. Gerçi o filmi ilk kez Cannes Festivali’nde izlemiştim ama tam da 1980’lerin başında, sadık güverte yolcuları arasına katıldığım Venedik gemisini (eski deyişiyle transatlantiğini) her yaz unutulmaz yeni yolculuklara çıktığım “La Mostra” ile eşleştirmek için, bilinçli ya da bilinçsiz birçok neden vardır kuşkusuz…
Bu devasa geminin lüks süitlerine ve üst kat kamaralarına bu yıl davet edilen yolcu listelerine göz atmadan önce, dümenini çeyrek yüzyıldır elinde tutan Alberto Barbera’nın (1950) bu yolculukların en uzun soluklu kaptanı olduğunu bir kez daha hatırlatalım. Eleştirmenlik ve Torino sinema yöneticiliği yaptıktan sonra kaptan köşküne yerleşen Barbera’nın iki temel rotası var. Sanat sinemasının dip akıntılarının su yüzüne çıktığı küçük koylar ile küresel sinema endüstrisinin bol köpüklü dalgalarına karşı direnebilen güvenli büyük limanlar… Ve yolcularını topladıktan sonra, sinema sanatı pusulasının işaretlediği açık denizlere ulaşmak…
SAVAŞ GERÇEKLERİ, İNSAN HAKLARI…
İşte, 27 Ağustos akşamı başlayacak olan 82’nci yolculuğun “Altın Aslan” adaylarından bazıları ve (parantez içinde) beraberlerinde gelecek kimi yolcular: Olivier Assayas (Jude Law), Noah Baumbach (George Clooney ve Greta Gerwig), Kathryn Bigelow (Rebecca Ferguson), Guillermo Del Toro (Oscar Isaac), Valérie Donzelli (Virginie Ledoyen), İldikó Enyedi, Jim Jarmusch (Cate Blanchett, Adam Driver ve Charlotte Rampling), demirbaş Yorgos Lanthimos (ve yine demirbaş Emma Stone), Laszlo Nemes, François Ozon (Denis Lavant), Chan-wook Park, Benny Safdie (Emily Blunt), Paolo Sorrentino (Toni Servillo)…
Savaş gerçeklerini, insan haklarını ve bir dizi güncel sorunu gündeme taşıyan belgesel sinemanın ağırlığının giderek arttığı yarışma dışı ana seçkinin birinci sınıf yolcuları arasında da birçok tanınmış yönetmen bulunuyor: Gus Van Sant ve Julian Schnabel konulu (fiction) filmleriyle ; Sofia Coppola, Werner Herzog, Lucrecia Martel, Alexandr Sokurov ve Tsai Ming-Liang ise, “non fiction” alt başlığıyla listelenen belgesel çalışmalarıyla; bu yarışma dışı seçkide yer almaktalar.
TÜRK SİNEMASI YOK
Bir alt kattaki birinci sınıf kamaralar ise, yine 360 derecelik ufuk açılarıyla zengin bir yelpaze oluşturan, genç ya da az tanınmış yaratıcı yönetmenlerin konuk edildiği “Orizzonti” konuklarına ayrılmış…
Bu yıl, Altın Palmiye ödülü sahibi Fransız kadın yönetmen Julia Ducournau’nun başkanlık edeceği “Orizzonti” jurisinin önüne gelecek bu adaylar arasında da Türk sinemasından kimse bulunmuyor. Son yirmi yıl içinde, ana seçkilerinde özellikle genç Türk sinemasına önemli bir yer veren Venedik Festivali’ndeki bu üzücü eksikliğin noktasal olacağını umuyoruz.
Kaldı ki ilk ve ikinci filmlere ayrılan “Eleştirmenlerin Haftası” bağımsız yan bölümünün yedi filmden oluşan listesinde de bu yıl Türk sinemasından bir ses yok…
Son umut, bağımsız “Venice Days” seçkisinin önümüzdeki günlerde açıklanması beklenen listesinde…
Bu arada, ezici çoğunluğu ortak yapımlardan oluşan filmlerden ikisinde, bir Türk yapımcının katılımı dikkatimizi çekiyor: İranlı yönetmen Ali Asgari’nin (1982) yarışma dışı ana seçkide sunulan belgeseli “İlahi Komedi” ile Azeri yönetmen Hilal Baydarov’un (1987) aynı seçkinin konulu filmler bölümünde yer alan “Boşluğa Hutbe” adlı ikinci filmi, Lido adasında ilgiyle izleyeceklerimiz arasında yer almakta…
