Prof. Dr. Doğanay Tolunay bilgilendirdi: ‘Yangın sonrası hemen ağaçlandırma yapılması doğru değil’
Türkiye’nin çeşitli yerlerinde ortaya çıkan yangınlar sonucunda yanan ormanlık alanlar yurttaşların ciğerini yakmaya devam ediyor. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, açıkladığı veriler ve yaptığı bilgilendirmelerle yangın sonrasında hemen ağaçlandırma yapılmasının doğru olmadığını ortaya koydu. Tolunay’ın paylaştığı veriler ışığında, Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) 2023’te 261 milyon 295 bin olan fidan üretim sayısının 2024’te 131 milyon 675 bine düştüğü görüldü. 2012’de istatistiklere 982 ton olarak yansıyan tohum üretiminin 2024’te 116 tona düşmesi de dikkat çekti.
Türkiye’nin çeşitli yerlerinde ortaya çıkan yangınlar sonucunda yanan ormanlık alanlar yurttaşların ciğerini yakmaya devam ediyor. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla yangınlar sonrasında hemen fidan dikimi yapılmaması gerektiği noktasında yurttaşları uyardı. “Yangın sonrası hemen ağaçlandırma yapılması doğru değil” diyen Tolunay, sebeplerini çeşitli maddelerle açıkladı.
‘NEREDEYSE SIFIR MALİYETLE YENİDEN ORMANLAŞTIRILABİLİR’
Kızılçam ormanları , makilerin yangına dirençli ekosistemler olduğunu belirten Tolunay, “Yanan alanlar korunarak, yanmış ağaçların kozalaklı dalları serilerek, tırmık vb. aletlerle hafif bir toprak işlemesi yapılarak yeterince tohum olmayan yerlere tohum atılarak çalışıldığında sonbaharda fidanlar çimlenir” dedi. Maki bitkilerinin birkaç hafta içerisinde yeşermeye başlayacağını söyleyen Tolunay, neredeyse sıfır maliyetle kızılçam ve makiliklerin yeniden ormanlaştırılabileceğini belirtti. Söz konusu ormanlaşmanın yanı sıra böylece genetik çeşitliliğin korunacağını da vurguladı.
FİDAN ÜRETİMİNDE YARI YARIYA DÜŞÜŞ!
Tolunay’ın paylaşımındaki veriler ise fazlasıyla dikkat çekti. Tolunay, Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) fidan üretim verilerine göre, yanan alanlara fidan dikimi yapılsa bile bölgelere yetecek fidan olmama ihtimalini dile getirdi. OGM’nin fidan üretiminin azaldığına dikkat çeken Tolunay, 2023 yılında 261 milyon 295 bin fidan üretimi yapan OGM’nin 2024’te bu sayıyı 131 milyon 675 bin fidana düşürdüğünü verilerle ortaya koydu. 2024 yılında üretilen fidanlarla 82 bin hektar alanın ağaçlandırılabileceğini söyleyen Tolunay, resmi verilerin açıklamadığını da anımsatarak tahmini olarak 50 bin hektarın yandığını söyledi.
Veriler yeterli gibi görünse de Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden toplanan tohumların farklı fidanlıklarda üretildiğini ifade eden Tolunay, “İzmir’deki fidanlıklardaki kızılçam fidanı yetersizse Antalya’daki fidanlıklardan fidan getirilmesi doğru değil. Çünkü Antalya’nın iklimi, toprağı farklı olduğu için buradaki kızılçamlar genetik olarak İzmir’dekilerden farklıdır. Hatta yükseltisi düşük Seferihisar’a Örneğin yine İzmir’deki Yamanlar dağından toplanan tohumlarla yetiştirilen fidanlar dahi dikilmemeli. Peki dikilirse ne olur? Dikilen fidanların teorik olarak 50-100 yıl sulanmadan, gübrelenmeden yaşamaları beklenir” dedi.
TOHUM ÜRETİMİ DE AZALDI
Dağdan toplanan tohumlar veya bu tohumlardan elde edilen fidanların deniz kıyısına ekildiğinde birkaz yıl içinde kuruyacağını da ekleyen Tolunay, “Bu nedenlerle öncelikli olarak yanan ormanların tohumla gençleştirilmesi, tohum takviyesi yapılacaksa yöreden toplanan tohumlarla gerçekleştirilmesi genetik çeşitliliği korunması için önemlidir” ifadelerini kullandı.
Söz konusu cümlenin ardından paylaştığı tabloyla OGM’nin tohum üretiminin de azaldığına dikkat çeken Tolunay, istatistikle birlikte müdürlük tarafından geçtiğimiz yıl yalnızca 116 ton tohum üretildiğine dikkat çekti. Söz konusu üretimin 2012’de 982 ton olduğu, yıllar geçtikçe azaldığı da görüldü. Tolunay, “Yanan ormanların doğal türlerle ve genetik çeşitlilik korunarak yeniden ormanlaştırılması iklim değişikliğine uyumun bir parçasıdır. Bunun için de orman işletme müdürlüklerinde yeterince tohum stoku olması ve yangından sonra kurulacak geçici fidanlıklarda yöreden toplanan tohumlarla fidan üretilmesi ve ağaçlandırılmalarda bunların kullanılması iklim değişikliğine dirençli orman kurmanın olmazsa olmaz şartıdır” ifadeleriyle paylaşımını noktaladı.
