Rusya-Ukrayna savaşı bitecek mi?: Dr. Adıbelli: ‘Barış, Kaf Dağı’nın ardında’
ABD Başkanı Donald Trump’ın Alaska ve Washington’da Rusya ve Ukrayna liderleri ile yaptığı görüşmelerin ardından dünya kamuoyunda savaşın bitmesine yönelik beklentilere karşılık taraflar henüz asgari müştereklerde anlaşamadı. Görüşmelerin ardından Moskova ve Kiev’in karşılıklı taviz istemeleri Trump’ın diplomatik kapasitesine ilişkin şüpheleri artırdı. İkinci Beyaz Saray döneminin ilk günlerinde Rusya’ya karşı sert açıklamalar yapan Trump, Şubat’ta Zelenski ile görüşmesinde çok sert bir tutum takınmıştı. Ağustos’taki 2. Zelenski görüşmesinde daha olumlu bir tablo ortaya çıksa da, Trump, Rusya’nın taleplerine ‘anlayışla’ yaklaşması nedeniyle Avrupa toplumunun eleştirilerinin hedefi oldu. Barış çabalarını Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Barış Adıbelli Cumhuriyet’e değerlendirdi. Adıbelli, Trump’ın diplomatik tavrını eleştirerek “Trump bu süreci yönetemedi. Barış, Kaf Dağı’nın ardında” dedi.
‘TRUMP’IN DERDİ İKİ KUTUPLU DÜNYA’
Adıbelli, Trump’ın asıl hedefinin barış değil, Rusya ile ilişkileri iyi tutmak olduğunu belirterek, “Trump’ın Ukrayna gibi bir derdi yok. Alaska görüşmelerinde bile doğru dürüst Ukrayna görüşülmedi. Rusya-ABD ikili ilişkileri normalleştirildi. Trump’ın asıl hayali eski günlerdeki gibi iki kutuplu dünyaya geri dönmek ve Rusya ile birlikte hareket ederek Çin’i dışlamak. Bir de Nobel Barış Ödülü’nü almak ve kendini akil, erdemli bir lider gibi sunmak. Bunun nedeni de etekleri tutuştu, önümüzdeki dönem kongreyi kaybetmesi bekleniyor. Saman alevi gibi her yere sıçrıyor” dedi. Adıbelli, ABD’nin bu uğurda kurduğu ‘dayatma diplomasisi’nin barış sürecine zarar verdiğini ifade ederek, “ ABD, AB’ye hiçbir şekilde seçenek sunmuyor. Trump istiyor ki masada sadece Amerika ile Rusya otursun ve Avrupa ve Ukrayna adına karar versin. Fakat Almanya, İngiltere, İtalya, ‘Rusya bizim sınırımızın dibinde, sen buradan çekip gittikten sonra biz burda Rusya ile karşı karşıya kalacağız’ diyor. Burada zorda kalan Avrupa Birliği ve Ukrayna oluyor” diye konuştu.
‘ZELENSKİ’YE SEÇİM VE YARGILANMAMA GARANTİSİ VERİLEBİLİR’
ABD’nin Zelenski’yi toprak tavizine ikna etmeye çalışmasının Rusya’nın hayallerinin bir sonucu olduğunu ifade eden Adıbelli, “Kanaatimce ABD, Zelenski’ye seçim ve yargılanmama garantisi vererek onu toprak takasına ikna edecek. Ancak bu, dünya kamuoyunda hiç hoş karşılanmaz. Bu durumda Rusya ‘yenilmezlik’ unvanı almış olur. NATO, AB ve ABD karşısında yenilmeyen bir Rusya… Savaşa girip elinde Kırım ve Ukrayna’nın yüzde 20’si ile çıkmış bir Rusya. Ki Rusya bugün bile Kırım’ı uluslararası alanda tescil ettirmiş durumda. ABD bugünden Kırım’ın ilhakını kabul ediyor” dedi. Trump’ın bunlara karşın Rusya’ya karşı da agresif tutum sergilediğinin altını çizen Adıbelli, “Trump, Rusya’ya ‘2 hafta veriyorum’ diyerek yeniden tehdit etti. Tehditle barışa ikna edemezsiniz. Burada en temel kural müzakere ve karşılıklı diyalogdur. Karşınızdaki ülke Afganistan değil, karşınızda Kamboçya-Tayland savaşı yok. Tehdit ettiğiniz ülke Rusya” sözlerini kullandı. Rusya’nın bugün askeri anlamda dünyanın en büyük 2. süper gücü olduğunu dile getiren Adıbelli, “Rusya’nın 18 ay daha savaşabilme kapasitesi olduğu söyleniyor. Askeri anlamda müdahale etmediğiniz sürece Rusya’ya hiçbir şey yapamazsınız. Böyle tehditle, ambargoyla bu ülkeye bir adım attıramayacağınızı önceki uygulamalardan gördük. O sebeple Trump artık bir şey yapamaz, stratejik eşik geçildi. Tüm dünya Trump’ın tarifeleri getirmekten başka hiçbir şey yapmadığını gördü” dedi.
‘PUTİN AVANTAJDA’
ABD’nin bir moderatör gibi iki tarafın arasındaki süreci kolaylaştırması gerektiğini savunan Adıbelli, “Herhangi bir tarafı yok sayarak ilerletilen barış süreci hüsranla sonuçlanır” dedi. Adıbelli, Putin’in şu an avantajlı konumda olduğunu vurgulayarak, “Putin, Batı’nın bölünmüşlüğünü gördü. Daha fazla stratejik hedefi ele geçirmeden niye teslim olsun? Rus tarafı bu işi zamana yayacak, kelimelere boğacak ve gündemi değiştirecek. Şu an yine, geçmişteki gibi, Zelenski’nin meşruiyeti konuşuluyor. Amaç, Batı’yı yorarak masada istenen tavizleri almak. Çünkü Rusya da bu kadar yıl süren savaşın hesabını sormak istiyor” açıklamalarını yaptı.
‘BARIŞ SÜRECİ ÇÖKTÜ’
Adıbelli, barış sürecinin geleceğine yönelik olarak ise, “Alaska ile başlayan barış süreci çökmüştür. Bana kalırsa barış hala Kaf Dağı’nın ardında. Çok iyimser değilim. ‘Temkinli bir iyimserlik’ bile bana göre çok lüks bir ifade. Çünkü Rusya-Ukrayna arasındaki çatışmalar tüm şiddeti ile devam ediyor. Kimse barışa ateşkese yönelik bir adım atmıyor. Sonuç olarak kaybeden Ukrayna ve Ukrayna halkı. Ancak eğer bu savaşı çözmezlerse bu savaş dünyanın yeni soğuk savaşını beraberinde getirir. Bu da uluslararası güvenlik ve istikrar için çok da iyi bir gelişme olmaz” değerlendirmesini yaptı.
