Gardner’in teorisine göre zeka 9 türe ayrılıyor: Siz hangisine sahipsiniz?
Psikolog Howard Gardner, 1983’te geliştirdiği “Çoklu Zeka Kuramı” ile ezber bozan bir yaklaşım ortaya koydu. Ona göre insan zekası yalnızca matematiksel ya da sözel başarıyla ölçülemez; her birey farklı alanlarda üstün yeteneklere sahip olabilir. Gardner’in teorisi bugün eğitimden iş hayatına kadar pek çok alanda insan potansiyelini anlamanın anahtarı olarak görülüyor.
1. SÖZEL/DİLSEL ZEKA
Kelimeleri ustaca kullanma, etkili konuşma ve yazma becerisi. Şairler, yazarlar, gazeteciler bu zekayı güçlü şekilde taşır.
2. MANTIKSAL/MATEMATİKSEL ZEKA
Sayısal akıl yürütme, analiz etme ve problem çözme gücü. Bilim insanları ve mühendisler için temel.
3. GÖRSEL/UZAMSAL ZEKA
Görme, hayal etme ve nesneler arası ilişkileri anlama yeteneği. Ressamlar, mimarlar, tasarımcılar bu zekayı yoğun kullanır.
4. BEDENSEL/KİNESTETİK ZEKA
Vücudu kontrol etme, hareketle ifade etme yeteneği. Sporcular, dansçılar ve cerrahlar bu zekaya örnektir.
5. MÜZİKAL/RİTMİK ZEKA
Ritim, melodi ve sesleri algılama becerisi. Müzisyenler ve besteciler bu zekayı ön planda taşır.
6. KİŞİLERARASI (SOSYAL) ZEKA
İnsan ilişkilerini anlama, empati kurma ve etkili iletişim. Politikacılar, öğretmenler, liderler için belirleyicidir.
7. İÇSEL (ÖZEDÖNÜK) ZEKA
Kendi duygularını, düşüncelerini tanıma ve içsel farkındalık. Psikologlar ve filozoflar bu alanda öne çıkar.
8. DOĞASAL ZEKA
Doğa olaylarını, bitki ve hayvanları anlama ve sınıflandırma. Çiftçiler, biyologlar, çevreciler için temel zeka türü.
9. VAROLUŞSAL ZEKA
Hayatın anlamı, ölüm, evren gibi büyük sorular üzerine düşünme yetisi. Din adamları, düşünürler, spiritüel liderler bu zekayı taşır.