Latin Amerika kaynıyor: Peru sokakta, Ekvador direniyor, Venezuela alarmda
Latin Amerika genelinde tansiyon yine yükseliyor. Peru’da ‘Z Kuşağı’ gençleri yeni devlet liderine karşı sokaklara inerken, Ekvador’da neoliberal siyasetleri protesto eden öğrenciler, üniversite yerleşkelerinde polis ablukasına alındı. Tıpkı gün Venezuela, Trump’ın CIA’ya, ‘ülke topraklarında operasyon yapma yetkisi’ vermesini ‘saldırı hazırlığı’ olarak nitelendirirken, Kolombiya Devlet Başkanı Petro da olası bir çatışmanın ‘bölgeyi ateşe atabileceği’ ikazında bulundu.
PERU’DA ‘Z-KUŞAĞI’ SOKAKLARDA
Peru’nun başşehri Lima’da ve ülkenin çeşitli kentlerinde binlerce kişi, parlamentoyu ve ülkenin yeni başkanı José Jerí’yi protesto etmek için sokağa çıktı. Güvenlik güçleri, Kongre binası önünde toplanan göstericilere sert müdahalede bulundu.
Lima’nın tarihi merkezinde toplanan, birçok 28 yaşın altındaki “Z Kuşağı” gençleri; toplumsal kümeler, siyasi partiler ve sendikalarla birlikte Parlamento binasına yürüdü. Göstericiler, Kongre binasının girişini engelleyen güvenlik bariyerlerini yıkmaya çalıştı. Polis, kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.
Protestocular, üzerinde “Parlamento istifa et!” ve “Jerí yasal değil!” yazılı pankartlar taşıdı. Yeni Lider José Jerí, geçen cuma günü, ‘ahlaki yetersizlik’ nedeniyle vazifeden alınan eski lider Dina Boluarte’nin ardından Cumhuriyet’in yeni başkanı olarak atanmıştı.
PORNOGRAFİ KRİZİ
Yeni Lider José Jerí, misyona gelmesinden yalnızca birkaç saat sonra tartışmaların odağına yerleşti. Toplumsal medya kullanıcıları, yeni başkanın Instagram hesabından cinsel içerikli çok sayıda hesabı takip ettiğini fark etti. Bu hesaplar ortasında pornografi sanayisiyle kontaklı sayfalar ve modellerin profilleri de bulunuyordu.
Tepkilerin akabinde Jerí, kelam konusu hesapların bir kısmını süratle takipten çıkardı, bu da dijital imajını temizleme gayreti olarak yorumlandı. Lakin bu atılım geç kalmıştı; kanıt niteliğindeki ekran manzaraları kısa müddette X (eski ismiyle Twitter) üzere platformlarda yayıldı.
Peru Devlet Başkanı José Jerí
EKVADOR’DA ÖĞRENCİLERE SERT MÜDAHALE
Ekvador’da, Lider Daniel Noboa’nın neoliberal siyasetlerine karşı devam eden genel grev sırasında polis güçlerinin üniversite öğrencilerine yönelik sert müdahalesi ülke çapında reaksiyonlara yol açtı.
İnsan hakları örgütü Inredh (Bölgesel İnsan Hakları Müşavere Vakfı) yaptığı açıklamada, yerleşke içindeki öğrencilere karşı çok güç kullanıldığını belirtti. Inredh’in açıklamasında şu tabirler yer aldı:
Merkez Üniversitesi’nde ölçüsüz bir baskı yaşanıyor. Silahlı kuvvetler ve polisin, üniversite içinde kuşatma altında tutulan öğrencilere çıkış müsaadesi vermesini talep ediyoruz.
Örgüt, ayrıyeten üniversite özerkliğinin ihlal edildiğini, güvenlik güçlerinin tıbbî yardım takımlarına ateş açtığını ve öğrencilerle protestocuların takip edildiğini bildirdi.
⭕ #SOSImbabura | Condenamos el atroz asesinato de José Guamán, comunero kichwa de 30 años, padre de dos niños, fue herido de muerte por un disparo en el pecho por las Fuerzas Armadas en #Otavalo, durante la violenta represión ordenada por el Gobierno Nacional.
Exigimos verdad,… pic.twitter.com/bZPqhfXCQC
— CONAIE (@CONAIE_Ecuador) October 15, 2025
YERLİLERDEN GREVE DESTEK
Başkent Quito’nun kuzeyindeki San Miguel del Común bölgesinde yüzlerce kişi, Ekvador Yerli Halkları Konfederasyonu CONAIE öncülüğündeki genel greve destek için sokağa çıktı.
TeleSUR muhabiri Elena Rodríguez, bölge sakinlerinin meşaleler, müzikler ve bayraklarla yürüdüğünü, dizel fiyat artışı ve devlet baskısına karşı yansılarını lisana getirdiğini aktardı.
Aynı gün, Otavalo bölgesinden 50’den fazla kişi Imbabura’da, ‘asker ve polisin açtığı ateş sonucu’ öldürülen José Guamán için ‘adalet ve tazminat’ talebiyle isimli tıp binası önünde toplandı.
VENEZUELA’DA ‘MÜDAHALE’ SİNYALLERİ
Venezuela hükümeti, ABD‘nin Karayipler‘deki askeri konuşlanmasını, ‘saldırı, tehdit ve taciz’ siyaseti olarak kıymetlendirdi.
Hükümetten yapılan yazılı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump‘ın CIA‘ya, ‘uyuşturucuyla mücadele’ ismi altında, ‘Venezuela topraklarında operasyon yapma yetkisi vermesine’ dikkat çekildi.
Venezuela hükümeti, konunun Birleşmiş Milletler‘e taşınacağını ve gerekli tedbirlerin alınacağını kaydetti.
YOĞUN ASKERİ HAREKETLİLİK
Basın kaynaklarından derlenen bilgilere nazaran ABD, Porto Riko‘daki üslerinde 10 bin asker bulunduruyor. Karayipler‘de de 8 savaş gemisi ve bir denizaltı görev yapıyor.
ABD Başkanı Donald Trump, daha evvel imzaladığı kararnameyle Latin Amerika kökenli uyuşturucu kartelleriyle yerinde mücadele ismi altında, ordunun bölgede daha fazla ve faal kullanılması talimatını vermişti.
ABD, bu bağlamda ağustos sonlarında Venezuela açıklarına bir denizaltı ile savaş gemilerinden oluşan bir deniz gücü göndermiş, ABD Savaş Bakanı Pete Hegseth de ABD ordusunun, Venezuela’da rejim değişikliği dahil operasyonlara hazır olduğunu söylemişti.
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro da buna karşılık ülkede 4,5 milyon milis gücünü seferber ettiğini ve rastgele bir saldırıyı püskürtmeye hazır olduğunu açıklamıştı.
KOLOMBİYA: “ATEŞ BİZE DE SIÇRAR”
Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, ABD’nin eski Lideri Donald Trump’ın Venezuela’ya kara harekâtı düzenlenebileceğine dair açıklamaları sonrası tasalarını lisana getirdi. Petro, komşu ülkede geniş çaplı bir silahlı çatışmanın Kolombiya için önemli sonuçlar doğurabileceğini belirtti. Petro’ya nazaran bu durum, sırf bölgesel istikrarı değil, milletlerarası hukuku da tehdit ediyor.
Kolombiya lideri konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
Eğer oraya füzeler düşerse, ya da CIA ya da Deniz Piyadeleri casusları karada şiddet aksiyonları başlatırsa, ister uyuşturucu kaçakçılığıyla temaslı olsun ister olmasın, siviller maksat alınırsa, bu durum BM İnsan Hakları Komisyonu’nun kararının açık bir ihlali olur.
