2026 Bütçesi’nin temel büyüklükleri belli oldu: Vergi yükü yurttaşa, trilyonlar faize

İktidarın 2026 Bütçesi’nden dikkat çeken veriler şöyle:

2.7 TRİLYON AÇIK: Gelecek yıl bütçe giderleri 18.9 trilyon lira. Bütçe gelirleri 16.2 trilyon lira olacak. Bütçe gelecek yıl 2.7 trilyon lira açık verecek.

YİNE YURTTAŞIN SIRTINDA: Gelecek yıl da bütçe yine yurttaşın sırtında olacak. Bütçe vergi gelirleri içerisinde ağırlık dolaylı vergilerde. Gelecek yıl ÖTV’den 2.5 trilyon lira, katma değer vergisinden 3.9 trilyon lira gelir bekleniyor. Gelir vergisinden de 3.5 trilyon lira kaynak hedefleniyor. Buna karşın kurumlar vergisinden beklenen gelir 1.6 trilyon lira. Diğer vergi gelirlerinden 2.1 trilyon lira kaynak öngörülüyor. Vergi dışı gelirler ise 2.4 trilyon lira olacak.

CARİ TRANSFER İLK SIRADA: Gelecek yıl da bütçe giderleri içerisinde en büyük pay cari transferlerde olacak. Bu kalemde öngörülen gider 6.8 trilyon lira. Personel ve SGK’ya devlet primi giderleri için 5.5 trilyon lira, mal ve hizmet alım giderleri için 1.2 trilyon lira, sermaye giderleri için 1.3 trilyon lira, sermaye transferleri için 525 milyar lira harcama yapılacak. FAİZE TRİLYONLAR: İktidar her fırsatta faize karşı olduğunu dile getiriyor ancak veriler öyle demiyor. Gelecek yıl bütçe giderleri içerisinden faiz giderlerinin payı 2.7 trilyon lira olacak.

EĞİTİMİN PAYI: Bütçedeki eğitim harcamaları yüzde 32.8 artışla 2.8 trilyon liraya çıkıyor. Bu yıl eğitim parcamaları 2.1 trilyon liraydı. Eğitim harcamalarının bütçe içerisindeki payı gelecek yıl yüzde 15.3 olacak.

SAĞLIĞIN PAYI: Sağlık harcamaları için 1.5 trilyon lira ayrıldı. Bir önceki yıla göre artış yüzde 44.2 oldu. Sağlık harcamalarının bütçe içerisindeki payı yüzde 8.4.

SOSYAL YARDIMLAR: Sosyal yardım ve destekler yüzde 40.9 artışla 651 milyar liradan 917 milyar liraya çıkacak. Bütçe içerisindeki payı ise sadece yüzde 4.8.

NE KADAR ÖDEME?: Ödeme gücü olmayan yurttaşların sağlık primi giderleri için 156.7 milyar lira, 65 yaş üstü yurttaşlar, engelli yurttaşlar ve yakınlarına bağlanan aylıklar için 106 milyar lira, sosyal konut finansmanının desteklenmesi için 100 milyar lira, bakıma ihtiyacı olan engellilere yapılan evde bakım desteği için 90.4 milyar lira, engelli eğitim desteği için 55.6 milyar lira, doğum yardımı ödemeleri için 44.3 milyar lira, sosyal ve ekonomik destek ödemeleri için 22.6 milyar lira, engelli eğitim taşıma giderleri için 10.8 milyar lira ayrıldı.

TARIM BÜTÇESİ: İktidarın hazırladığı sunuma göre, tarıma ayrılan kaynak 705.6 milyar liradan 888.2 milyar liraya çıkarıldı. Tarıma ayrılan kaynağın bütçe içerisindeki payı da sadece yüzde 4.7.

İŞVERENE DESTEK: Reel sektöre destek ödemeleri yüzde 27 artışla 561 milyar liradan 712.7 milyar liraya çıkarıldı. Desteklerin bütçe içerisindeki payı ise yüzde 3.8 ile aynı kaldı. Bu kapsamda işveren sigorta prim desteği 283.5 milyar lira, tarımsal kredi sübvansiyon desteği 220 milyar lira, esnaf kredileri sübvansiyon desteği 70 milyar lira, ihracat destekleri ve diğer destekler 59.6 milyar lira, Sanayi ve Teknoloji bakanlığı teşvik ödemeleri 50 milyar lira, mesleki eğitim kapsamında ödenen devlet katkısı 29.2 milyar lira olacak.

SAVUNMAYA DEV KAYNAK: Savunma ve güvenlik harcamaları yüzde 34 artışla 1.6 trilyon liradan 2.1 trilyon liraya çıkarılıyor. Savunma ve güvenlik harcamalarının bu yıl bütçe içindeki payı yüzde 10.9’du, gelecek yıl yüzde 11.4’e yükselecek.

MAHALLİ İDARELER: Mahalli idarelere 1.6 trilyon lira kaynak ayrıldı.

BÜTÇE ‘BAĞLANDI’

Cumhurbaşkanlığı’nda dün Bütçe Bağlama Töreni düzenlendi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, bu yıl ve gelecek yılın toplam milli gelir büyüklüğüne dair hedeflerini anlattı. Yılmaz, “2025 yılı sonu itibarıyla, milli gelirimizin 62.2 trilyon lira olmasını bekliyoruz. 2026 yılında ise Türkiye’nin ekonomik büyüklüğü 77 trilyon liraya ulaşmış olacaktır” dedi. Yılmaz, deprem hasarlarının giderilmesi ve afetlere karşı dirençliliğin artırılması için 653 milyar lira tutarında ödenek öngörüldüğünü söyledi. Yılmaz, yurttaşların daha ucuz elektrik ve doğalgaz kullanabilmeleri için 2026 yılı bütçesinde 373 milyar lira kaynak öngördüklerini bildirdi.

23 EKİM’DE BAŞLIYOR

TBMM’deki bütçe maratonu, 23 Ekim’de TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yapılacak sunumla başlayacak. Bütçe önce komisyonda ardından da genel kurulda ele alınacak.