Bill Gates’ten global ihtar: İnsanlık tarihi bir dönüm noktasında
Microsoft’un kurucusu ve iş insanı Bill Gates, artan jeopolitik tansiyonlar ve derinleşen etraf krizleri karşısında dünyanın “tarihi bir dönüm noktasına” geldiğini söyledi.
Fransız gazetesi L’Express’e konuşan Gates, “İnsanlık çöküşe yaklaşıyor, artık kaybedecek vakit yok” diyerek acil global aksiyon davetinde bulundu.
Gates’e nazaran, önümüzdeki yirmi yıl, yoksullukla uğraştan iklim krizine kadar insanlığın geleceğini belirleyecek en kritik periyot olacak.
Dünyadaki milletlerarası işbirliği düzeneklerinin “hızla çözülmeye başladığını” belirten Gates, güçlü ülkelerin içe kapanma eğilimi gösterdiğini söyledi.
2023’te resmî kalkınma yardımlarının yüzde 5 azaldığını hatırlatan Gates, “İç politik baskılar artıyor, global sorumluluk duygusu ise zayıflıyor” dedi.
Dünya Bankası datalarına nazaran, 2030’a kadar 570 milyon insanın çok yoksulluk hududunda kalması bekleniyor. Gates bu durumu “küresel eşitsizliğin kalıcılaşması riski” olarak nitelendirdi.
ÇOCUK ÖLÜMLERİ
Gates, tablo ne kadar karanlık olursa olsun “umut ışığı” gördüğü alanın çocuk sıhhati olduğunu söyledi.
1990’da beş yaş altı ölümlerin yılda 12 milyonu aştığını, bu sayının 2021’de 5 milyona düştüğünü belirten Gates, hakikat yatırımlarla bu sayının 2040’larda 2 milyona kadar inebileceğini tabir etti.
Ancak Covid-19 pandemisi sırasında aşı programlarının 70’ten fazla ülkede aksadığını hatırlattı:
“Rutin aşılamanın eski seviyesine dönmesi yıllar alabilir. Bu da çocuk vefatlarında yine artış manasına gelebilir.”
İKLİM KRİZİ
Bill Gates, iklim değişikliğini “tüm öteki problemleri ağırlaştıran çarpan etki” olarak tanımladı.
Küresel ısınmanın yol açtığı sel, kuraklık ve fırtınaların, onlarca yıllık kalkınma kazanımlarını silip süpürdüğünü vurguladı.
Birleşmiş Milletler bilgilerine nazaran, 2030’a kadar iklim ahengine yıllık 300 milyar dolar gerekecek.
Gates, teknolojiye yatırımın ehemmiyetine dikkat çekerek, kendi teşebbüsü Breakthrough Energy aracılığıyla karbon yakalama, nükleer güç ve alternatif protein üretimi projelerini desteklediğini söyledi.
Gates, “Teknoloji tek başına kurtuluş değil. Adil paylaşım, akıllı kamu siyasetleri ve memleketler arası işbirliği olmadan hiçbir yenilik işe yaramaz” dedi.
“HAYIRSEVERLİK DEVLETİN YERİNİ ALAMAZ”
Gates, son olarak kendi kurduğu Bill & Melinda Gates Vakfı hakkında da çarpıcı bir karar açıkladı.
Vakfın, kendisi ve eski eşi Melinda’nın vefatından 25 yıl sonra kapatılacağını duyuran Gates, “Bu işleri sonsuza kadar sürdürmek değil, bugün tesir yaratmak istiyoruz” dedi.
Stanford Üniversitesi’nin araştırmalarına nazaran, makul bir müddette kapanacak vakıflar daha yavuz yatırımlar yapabiliyor ve kurumsal hantallıktan uzak kalıyor.
Gates bu yaklaşımı şöyle özetledi:
“Devletler öncü olmalı. Lakin hayırseverlik, devletin ulaşamadığı noktalarda süratli hareket edip risk alabilir.”
Gates’e nazaran insanlık hâlâ felaketten geri dönebilir; lakin bunun için bilim, siyaset ve toplumun ortak iradesine muhtaçlık var:
“Teknolojiye inanıyorum fakat sadece güzel niyetle değil, akılla ve adaletle yönetilirse. Şimdi geç değil lakin penceremiz süratle kapanıyor.”
