Mudanya’da Kurtuluş Savaşı destanını anlatan Gürol Sözen’in eserlerinin yer alacağı müzenin açılmaması tepkilere neden oldu

Destan Müzesi Projesi’ne öncülük eden ve yönlendiren mimar, restoratör ve Çekül Vakfı Başkan Yardımcısı Mithat Kırayoğlu ve Mudanya Belediye Başkanlığı, 2022’de sanatçı Gürol Sözen’e bir öneri getirdi: Kurtuluş Savaşı’nın destansı eserlerini Mudanya’da bir müzede kalıcı kılmak. Amaç yakın tarihin izlerini taşıyan Mudanya’da bu eserlerin var olması ve gelecek kuşaklara tanıklık etmesiydi.

DALGIÇ PROJEYİ TANITTI

Proje basında tanıtıldı ve Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç, tanıtım videolarında restore edilen tarihi binayı gezmiş ve şu açıklamaları yapmıştı: “Cumhuriyet Müzesi, Mudanya’ya çok yakışacak. Restorasyon çalışmalarına devam ettiğimiz Girit Sokağı’nın simge yapılarından tarihi konağı, Cumhuriyet tarihine ışık tutacak bir müzeye dönüştürüyoruz. Ressam ve sanat tarihçisi Gürol Sözen’in ‘1919- 1923 Destan ve Onlar’ sergisine ait eserlerin yer alacağı Cumhuriyet Müzesi, sanat, kültür ve eğitim merkezi olarak 2025 baharında kapılarını açacak.”

Gürol Sözen’in yapıtlarından biri.

NEDEN MUDANYA

Sözen, müze neden Mudanya’da olmalıydı sorusuna şöyle cevap veriyor: “Mudanya’da denizin kıyısındaki Mütareke yani Barış Meydanı’nın anlamlı bir konumu var. Kurtuluş Savaşı’mızı sonlandıran, 1922’de ‘mütareke’nin İsmet İnönü başkanlığında imzalandığı küçük ev bu meydanda. Aynı zamanda bu meydanda Mütareke Evi’ne çok yakın İnönü Heykeli ve Uğur Mumcu Kültür Merkezi de yer alıyor. Tarihi konağı dönemin belediye başkanı ile birlikte gezdik. Mudanya Belediye Başkanlığı’nın onayladığı proje için hemen, mimar, restoratör ve genç mühendislerden bir grup oluşturuldu. Bu haber yazılı ve görsel basında yer aldı. Mudanya Belediyesi projeyi ve müzenin planlarını, restorasyon evrelerini tanıtan plan ve müzenin fotoğraflarını hemen kentin her yerinde afişlerle, posterlerle duyurdu. Tarihi konağı kamulaştırdık. Girit Sokağı’nın simgesi tarihi konağın restorasyonu için hazırlıklar başladı.”

Gelinen son durumda, “Destan” projesi, Sözen’in söylediğine göre kendisinin hiç haberi olmadan gündemden çıkarıldı. Daha sonra Mudanya Belediyesi müze için tasarlanan tarihi binayı bir sergi ile açtığını duyurdu. Müzenin açılmamasına ise 27 kentten yaklaşık 400 imza tepki olarak geldi. Belediyeye gönderilen açık mektup ise kısaca şöyle: “Farklı illerden ve meslek gruplarından bir grup arkadaş; duygularımızı ve beklentilerimizi ifade etmek amacıyla Mudanya Belediyesi’ne hitaben bir mektup yazdık. İçimizde emekliler, akademisyenler, öğretmenler, çiftçiler, işçiler, reklamcılar, mimarlar, sanatçılar, ekonomistler, reklamcılar, yöneticiler, tasarımcılar, denizciler, uzak yol kaptanları, doktorlar, öğrenciler, gazeteciler, ziraat mühendisleri, bankacılar, oşinograflar, askerler, şehir plancıları, sanat tarihçileri, küratörler, lojistikçiler, yazarlar, sanat eleştirmenleri, müteahhitler, fizikçiler, yaşam koçları, dalgıçlar, turizmciler, emekli büyükelçiler, yayınevi sahipleri, ev kadınları var. Sembolik 27 ilden; Ankara, Antalya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Erzincan, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Karaman, Kars, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Mersin, Muğla, Rize, Sinop, Tekirdağ, Trabzon, Van ve Zonguldak’tan yaklaşık 400 arkadaşımızın imzasının çağrısı ortak: Yıllardan beri tüm aşamasına tanık olduğumuz ve Sözen’in hiçbir karşılık beklemeden, Cumhuriyetin 100. yılına armağan ettiği, sanatçının yarım yüzyılı aşan zaman diliminin birikimi ile yeniden yorumladığı, ‘1919-23 Destan ve Onlar/ Gürol Sözen Eserleri Müzesi’ne, (ilan ettiğiniz gibi) fazla gölge düşürmeden ve zaman geçirmeden bu onursal projeye, ‘Bu proje önceki dönemin kararı, bizce…’ demeden, özüne yaraşır şekilde: Yalnızca Mudanya için değil, tüm Anadolu halkı adına açılmasını bekliyoruz. Bu Destan hepimizin…”

Sözen ise “Benim söyleyeceğim hiç bir şey olamaz. Cumhuriyetin 100. yılına bir vefa borcum gelecek kuşaklar adınadır. Bu destan benim degil halkın destanıdır. Bu destanın sahibidir onlar” diyor.

BELEDİYEDEN AÇIKLAMA

Mudanya Belediyesi’nin ise gazetemize yaptığı açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Bahsettiğiniz bina, Giritli Mahallesi’nde belediyemizce restore edilerek yeniden işlev kazandırılan ve 2024 yılında Cumhuriyet Galerisi adıyla hizmete açılan tarihi bir yapıdır. Bu yapı, kamusal bir kültür mekânıdır. Mudanya Belediyesi ile sayın Gürol Sözen arasında önceki dönemde yapılan ‘iyi niyetli temenniler’ dışında hiçbir zaman imzalanmış bir protokol veya bağlayıcı sözleşme bulunmamaktadır. Bugün ‘açılmayan müze’ olarak sorduğunuz soru, özünde bir özel müze talebidir. Ancak Mudanya Belediyesi’nin görevi, kamu yararını korumaktır. Cumhuriyet Galerisi halkın evidir.”