Akaryakıt fiyatları dünyada düştü, Türkiye’de fırladı! Depoda artırımın büyüklüğü ortaya çıktı…
Türkiye iktisadının hassas göstergelerinden biri olarak yakından takip edilen akaryakıt fiyatları, son periyotta petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar ve döviz kurlarındaki hareketlilik nedeniyle çeşitli değişikliklere sahne oluyor. Lakin bu değişimlerin ekonomik gerçeklerle ne kadar uyumlu olduğu tartışma konusu olmaya devam ediyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nin Rus petrol üreticileri Rosneft ve Lukoil’i kara listeye almasının akabinde, Türkiye dahil birçok ülkede akaryakıt fiyatlarında dalgalanma yaşandığı söz edilirken, rafineri marjlarının daima yükseldiğine dikkat çekiliyor. Cuma gününden itibaren motorine 2,5 TL artırım yapıldı.
EKONOMİK BİLGİLER BİLAKİS İŞLİYOR
Ekonomik bilgiler incelendiğinde, akaryakıt fiyatlarının düşmesi gerekirken artış gösterdiği anlaşılıyor.
Brent petrol fiyatları yıl başında 73,06 dolar düzeyindeyken, 21 Kasım prestijiyle 58,05 dolara gerileyerek yüzde 20,54 oranında düştü. Fakat tıpkı periyotta satılan akaryakıt fiyatları tam karşıtı bir seyir izledi.
2 Ocak tarihinde akaryakıt litre fiyatı 44,44 TL, motorin litre fiyatı ise 45,31 TL düzeyindeydi. 21 Kasım prestijiyle akaryakıt litre fiyatı 56,18 TL‘ye, motorin litre fiyatı ise 59,47 TL‘ye yükseldi. Akaryakıt fiyatları yıl başından bugüne yüzde 26,41, motorin fiyatları ise yüzde 31,25 oranında artış gösterdi. Yapılan hesaplamada ise akaryakıt fiyatlarının memleketler arası fiyatları karşısında dolardaki artışa karşın fiyatların düşmesi gerektiği ortaya çıktı.
DOLAR ARTIŞININ ÜZERİNDE ZAM
Dolar/TL kuru 2 Ocak’ta 35,27 düzeyinde yıla başladı. Merkez Bankası’nın dolara karşı baskı siyasetine karşın dolar yükselişine devam etti ve 21 Kasım 2025 tarihi prestijiyle 42,43 düzeyinde seyrediyor.
Bu bilgiler, dolar/TL’nin yıl başından bu yana yüzde 20,30 düzeyinde artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Dolardaki yüzde 20,30‘lik artışa rağmen akaryakıta yüzde 26,41, motorine ise yüzde 31,25 oranında olmak üzere dolardaki artışın da üzerimde artırım yapılması dikkat çekiyor.
Akaryakıtta 1 Ocak 2025 tarihindeki ile tıpkı oranda vergiler alınması durumunda yapılan artırımlar bir yana indirim yapılmalıydı.
DEPO BAŞINA 808 LİRA DAHA VERGİ
Petroldeki yüzde 20,54’lük düşüş ve dolar kurundaki yüzde 20,30’luk artışla birlikte yılbaşından bu yana akaryakıt fiyatlarında yüzde 4,41’lik indirim yapılması gerektiği ortaya çıkıyor.
Bu da litre fiyatı 56,18 TL olan akaryakıtın 42,48 TL; litre fiyatı 59,47 TL olan motorinin ise 43,31 TL’ye satılması gerektiği manasına geliyor.
Gizli artırımın büyüklüğü 1 litre akaryakıt için 13 lira 70 kuruş, 1 litre motorin için ise 16 lira 16 kuruş oldu.
50 litrelik bir depoya sahip olan akaryakıtlı bir araç şoförünün depoyu doldurmak için yılbaşından bu yana fazladan 685 TL vergi, motorin alan şoförünse 808 TL fazladan vergi vermesi gerekiyor.
Motorin fiyatlarındaki büyük yükseliş akaryakıttaki artışları dahi geride bırakırken, bu yapılan artırımlar nakliye ve tarım başta olmak üzere kullanılan dizel motorlu araçların kullanım sarfiyatını artırdığı için TÜİK’in kasım ayında açıkladığı yüzde 32.87’lik enflasyonda da dolaylı olarak fiyatların artmasına sebep olduğu için değerli bir kısım oluşturuyor.
‘VERGİ YÜKÜMÜZ YÜKSEK DEĞİLDİR’
Akaryakıt fiyatlarındaki artışlar sürerken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in 6 Kasım 2025 tarihinde TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde bakanlığıyla bağlı kuruluşlarının 2026 bütçelerini sunduğu anlarda daha evvel tekraren tabir ettiği üzere yeniden Türkiye’de vergi yükünün öbür ülkelere nazaran yüksek olmadığını sav etti.
Ortalaması yüzde 33,9 olan OECD ülkeleri ortasında Türkiye’nin en düşük vergi yüküne sahip 5’inci ülke olduğunu belirten Şimşek, Türkiye’de dolaylı vergi yükünün yüzde 10,7, dolaysız vergi yükünün ise yüzde 12,8 düzeyinde olduğunu tabir etti. Şimşek, “Yaygın kanaatin bilakis vergi yükümüz memleketler arası kıyaslamalara nazaran yüksek değildir.Dolaysız vergilerin kâfi seviyede olmaması temel sorunumuzdur” dedi.
Bakan Şimşek’in bir önceki vazife periyodunda de yüksek vergiler nedeniyle Türkiye’de dünyanın en kıymetli akaryakıtının satıldığı kaydedilmişti. Bu periyotta akaryakıt fiyatlarındaki yükseliş misal bir işleyişin tekrar ettiğini gösterdi.
