Kasım ayı artırım şampiyonu belirli oldu: O eserin fiyatında büyük artış!
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, kasım ayında markette 42 eserin 18’inde fiyat artışı, 24’ünde ise fiyat düşüşü görüldüğünü bildirdi. Bayraktar, pırasanın market fiyatının yüzde 149,5 arttığına dikkat çekti.
Bayraktar, kasım ayı üretici ve market fiyatları ile girdi maliyetlerindeki değişimlere ait açıklamalarda bulundu. Kimi marketlerde düşük kalibreli, standart dışı yahut kampanya maksatlı eserlerin daha düşük fiyatla satılmasının olağan olduğunu belirten Bayraktar, TZOB’un paylaştığı sayıların tüm bölgelerdeki farklı satış kanallarından alınan fiyatların ortalamasına dayandığını ve alandaki gerçek tabloyu yansıttığını söz etti.
MANDALİNA VE ÖBÜR ESERLERDE ÜRETİCİ-MARKET FARKI YÜKSEK
Bayraktar, kasımda üretici ve market ortasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 392,86 ile mandalinada görüldüğünü kaydederek, mandalinadaki fiyat farkını yüzde 206,87 ile portakal, yüzde 203,80 ile ıspanak, yüzde 191,39 ile maydanoz ve yüzde 189,17 ile havucun takip ettiğini belirtti. Mandalinanın 4,9 kat, portakalın 3,1 kat, ıspanağın 3 kat, maydanoz, havuç ve kuru incirin 2,9 kat fazlaya satıldığını söz eden Bayraktar, “Üreticide 6 lira 20 kuruş olan mandalina 30 lira 56 kuruşa, 16 lira 80 kuruş olan portakal 51 lira 55 kuruşa, 17 lira 53 kuruş olan ıspanak 53 lira 27 kuruşa, 5 lira 9 kuruş olan maydanoz 14 lira 82 kuruşa, 11 lira olan havuç 31 lira 81 kuruşa markette satıldı. Kasımda fiyatı en fazla artan eser markette pırasa, üreticide ise patates oldu. Fiyatı en fazla düşen eser markette marul, üreticide portakal olarak kayıtlara geçti. Kasımda markette 42 eserin 18’inde fiyat artışı, 24’ünde fiyat düşüşü oldu” dedi.
PAZARDA PİRASA VE BAŞKA ESERLERİN FİYAT ARTIŞI
Pırasanın markette fiyatının yüzde 149,5 arttığını vurgulayan Bayraktar, pırasayı yüzde 118,3 ile ıspanak, yüzde 71,7 ile fındık ve yüzde 58,5 ile Antep fıstığının takip ettiğini bildirdi. Markette marulun fiyatı yüzde 55 düşerken, maruldaki düşüşü yüzde 46,6 ile portakal ve yüzde 43,3 ile kuru soğan izledi.
ÜRETİCİDE FİYAT DEĞİŞİMLERİ
Bayraktar, kasımda üreticide 34 eserin 10’unda fiyat artışı, 18’inde fiyat düşüşü ve 6 eserin fiyatında değişim olmadığını kaydetti. Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 43,1 ile portakalda görülürken, bunu yüzde 38 ile mandalina, yüzde 36,5 ile karnabahar ve yüzde 30,8 ile kabak izledi. En fazla fiyat artışı ise yüzde 34,9 ile patateste yaşandı; patatesi yüzde 34,6 ile salatalık, yüzde 17,2 ile pırasa ve yüzde 15,8 ile kuru incir takip etti.
MANDALİNA FİYATLARINI ETKİLEYEN ETKENLER
Bayraktar, mandalinadaki fiyat değişimlerine değinerek, “Kasımda Adana’da tarım emekçilerini organize eden elçi kümelerinin fiyat artışı talebiyle 10 gün greve gitmesi erkenci mandalina hasadını aksattı. Hasadın gecikmesi, erkenci çeşit mandalinaların kolunda kalarak raf ömrünü kaybetmesine yol açtı. Ayrıyeten Rusya’nın Türkiye yerine alternatif ülkelere yönelmesi ihracatta daralmaya ve iç piyasada eser fazlasına neden oldu. Geçen yıl mandalinada yok yılı yaşanmıştı, bu yıl ise var yılı olması ve başka gelişmeler rekoltenin artmasına, arz fazlasına ve fiyatların süratli düşmesine sebep oldu. Şu anda bölgede erkenci mandalina fiyatları 1-2 lira düzeylerine geriledi” değerlendirmesinde bulundu.
AYLIK VE YILLIK GİRDİ FİYATLARI
Diğer eserlerdeki fiyat değişimlerini de aktaran Bayraktar, mandalinadaki sert fiyat düşüşünün portakal fiyatlarını da aşağı çektiğini belirtti. Karnabahar ve kabakta yaşanan arz fazlalığı ve talep düşüşü fiyatların gerilemesine neden olurken, soğan ve patates depoya alındığı için fiyatları arttı. Salatalık ve pırasada arz düşmesi fiyatları yükseltirken, kuru incirde talebin az olması fiyatları düşük tuttu. Kasımda talepte artışla birlikte kuru incir fiyatı yükseldi.
Bayraktar, kasımda amonyum nitrat gübresinin yüzde 5,6, amonyum sülfat gübresi yüzde 4,2, süt yemi yüzde 1, besi yemi yüzde 0,7 ve tarım ilacı fiyatlarının yüzde 13,6 arttığını paylaştı. Elektrik fiyatlarının yıllık yüzde 12,8 yükseldiğini, mazot fiyatlarının ise aylık yüzde 2,9, yıllık yüzde 29,9 arttığını tabir etti.
