Kabinenin ardından süreç başlıyor: Asgaride gözler hükümette

Kabine toplantısının ardından bugün itibariyle yeni asgari ücret için süreç de şekillenecek. Komisyonun yapısında değişiklik yapılmazsa işçi tarafı katılmayacak. Eğer işçi tarafı olmazsa komisyon sürecinin de uzun sürmeyeceğine işaret ediliyor.

NELER ETKİLENECEK ?

Asgari ücret, birçok kalemi etkiliyor. Ücret artışından etkilenen kalemler şöyle:

“SGK primleri, isteğe bağlı sigorta primleri, askerlik, doğum ve yurt dışı hizmet borçlanmaları, idari para cezaları, işsizlik maaşı, kısa çalışma ve nakdi ücret desteği, doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği, genel sağlık sigortası primi, çıraklık ücretleri ve SGK primleri, bazı sosyal yardımlar (hane gelirinin asgari ücrete oranına göre belirleniyor).”

Aile destek ödemeleri, engelli ve yaşlı aylıkları, evde bakım yardımı, sosyal yardım hak sahipliği sınırları da yine asgari ücrete göre düzenleniyor.

200 KALEMİ ETKİLİYOR

Yasalarda düzenlenen atıflar ve idari para cezaları da tek tek dikkate alındığında asgari ücret değişikliği yaklaşık 200 kalemi etkiliyor. Örneğin sigortasız işçi çalıştırmanın cezası aylık 2 asgari ücret. İşçinin sağlık gözetimini yaptırmamanın cezası bir asgari ücret.

HAK-İŞ’TEN ÖNERİ

Hak-İş de asgari ücret raporu hazırladı. Hak-İş, mevcut yapıda hükümetin sosyal taraflarla eşit sayıda üye ile komisyonda temsil edildiğini, bu haliyle de komisyonun karar alma sürecinde fiilen tek belirleyici aktör olarak yer aldığını vurguladı. Oysa söz konusu olan ücret konusunun öncelikle işçi ve işveren arasındaki pazarlıkla belirlenmesinin esas olması gerektiğine işaret eden Hak-İş, “Tıpkı toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde olduğu gibi asgari ücret tespitinde de önceliğin taraflar arasındaki uzlaşma olması esastır. Sosyal tarafların karşılıklı pazarlıklarla asgari ücreti belirleyebilmesine imkan tanıyan bir yapının oluşturulması esastır” değerlendirmesini yaptı.

3 KONFEDERASYON DA OLSUN

Hak-İş, komisyonun 7 işçi temsilcisi üye, 7 işveren temsilcisi üye, 1 bağımsız başkan olmak üzere 15 üyeden oluşmasını önerdi. Ayrıca işçi ve işveren konfederasyonları tarafından belirlenen ancak oy hakkı bulunmayan 3’er öğretim üyesi uzmanın da olmasını istedi. Hak-İş, işçi temsilcilerinin Ekonomik ve Sosyal Konsey’de temsil edilen 3 konfederasyon tarafından üye sayılarına göre belirlenmesini önerdi. Buna göre komisyonda Türk-İş, Hak-İş ve DİSK’in belirlediği üyeler bulunacak. Hak-İş’in önerisine göre, başkan da işçi ve işveren temsilcilerince uzlaşma ile belirlenecek. Uzlaşmazlık halinde ise başkan olarak, işçi ve işveren temsilcilerinin adayları arasında her güncelleme döneminde sırayla görev yapmak üzere adaylar belirlenecek. Karar alma süreçlerinde başkanın tarafları uzlaştırmaya çalışması ve oy kullanmasının son çare olarak düzenlenmesi de önerildi.

‘GENEL SEKRETERLİK KURULSUN’

Hak-İş, komisyonun sekreterya hizmetlerini yürütmek üzere işçi ve işveren konfederasyonları tarafından finanse edilecek genel sekreterlik kurulmasını, genel sekreterin işçi ve işveren konfederasyonları tarafından karşılıklı uzlaşmayla seçilmesini, uzlaşma olmaması halinde ise dönüşümlü olarak görev yapılmasını önerdi. Asgari ücretin gerekli hallerde yıl içerisinde de güncellenmesini isteyen Hak-İş, gerçekleşen enflasyon, satın alma gücündeki değişim, ortalama ücret artışlarının da dikkate alınmasını talep etti. Çalışan emeğinin karşılığı olan ücret üzerindeki baskının azaltılması amacıyla mevzuatta asgari ücrete yapılan atıfların kaldırılmasını öneren Hak-İş, çalışanların asgari ücretten kurtarılarak adil bir ücrete kavuşturulması gerektiğini, bu amaçla da, toplu iş sözleşmesinden yararlanan işçi oranlarının yükseltilmesinin önemine de vurgu yaptı.