AYM HDP’li Kaya’nın başvurusunda ihlal kararı verdi: Kaya’ya 200 bin TL manevi tazminat ödenecek
İkinci Kobani Davası’ndan beraat eden eski HDP Milletvekili Hüda Kaya hakkında Anayasa Mahkemesi (AYM) “tutuklama tedbirinin hukuki olmaması ve soruşturma dosyasına erişimin kısıtlanması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği” yönünde karar vererek, 200 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Karara İrfan Fidan, Muhterem İnce, Yılmaz Akçil gibi üyeler karşı oy kullandı.
Eski HDP Milletvekili Hüda Kaya; haziranda hakkında “KCK/PKK terör örgütü propagandası yaptığı” ve “6-8 Ekim olaylarına halkı teşvik ettiği” iddialarıyla yargılanmasının sürdüğü İkinci Kobani Davası’ndan beraat etmişti. Anayasa Mahkemesi (AYM) ise Kaya’nın 7 ay 25 gün tutuklu kalmasına ilişkin “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlal edildiğine yönelik karar verdi.
KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ HAKKININ VE MASUMİYET KARİNESİNİN ÇİĞNENDİĞİNİ İDDİA ETTİ
Kaya 2023’te Yüksek Mahkeme’ye tutuklama tedbirlerinin hukuki olmaması ve soruşturma dosyasına erişimin kısıtlanması nedenleriyle “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının; basın-yayın organlarının hakkında yaptığı haberler nedeniyle “masumiyet karinesinin” ve hakkında aynı eylemden kaynaklı tekrar yargılaması yapılması gerekçesiyle de “birden fazla yargılanmama ilkesinin” ihlal edildiği iddiasıyla bireysel başvuruda bulundu. AYM, Kaya’nın başvurusunu inceledi ve 25 Şubat’ta karara bağlayıp, dün Resmi Gazete’den yayımladı.
KUVVETLİ SUÇ BULGUSU YOK
AYM; Kaya’nın “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının” ihlali iddiasının anayasanın 19. maddesinin 3’üncü fırkası kapsamında ele alınması gerektiğini vurguladı. Anayasanın 19. maddesinin atıflı fırkasında; kişilerin ancak kaçmaları, bulguların yok edilmesini veya değiştirilmesini önlemek amacıyla ya da yasada gösterilen diğer durumlarda hâkim kararıyla tutuklanabilecekleri hükme bağlanıyor. Yüksek Mahkeme; bu zemin kapsamında Kaya’nın tutukluluğuna ilişkin soruşturma makamlarınca somut olayda suç işlendiğine yönelik kuvvetli bulgu konmadığını belirtti. Bu gerekçeyle Yüksek Mahkeme, tutuklamayla Kaya’nın “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlal edildiğine oyçokluğuyla karar verdi.
DOSYA ERİŞİMİNİN ENGELLENMESİNE TAZMİNAT KARARI
AYM, ayrıca Kaya’nın soruşturma dosyasına erişimin kısıtlanmasını haklı gösterecek önemli bir kamu yararının varlığının ortaya konulamadığını belirtildi. Bu kapsamda aynı anayasa maddesinin “Bu esaslar dışında bir işleme tâbi tutulan kişilerin uğradıkları zarar, tazminat hukukunun genel prensiplerine göre, Devletçe ödenir” hükmünün de ihlal edildiği değerlendirmesine bulunan AYM, bu ihlal kararından kaynaklı Kaya’ya 200 bin TL manevi tazminat ödenmesine oyçokluğuyla karar verdi.
AKÇİL, FİDAN VE İNCE KARŞI OY KULLANDI
AYM üyeleri İrfan Fidan, Muhterem İnce, Yılmaz Akçil, Ömer Çınar ve Metin Kıratlı ise Kaya’nın “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlali kararına karşı oy kullandı. Üyeler ortak karşı oy gerekçelerinde ise “CMK’nin ilgili hükümleri çerçevesinde başvurucu hakkında tutuklama tedbirine başvurulması isabetli olup, tutuklamanın hukuki olmadığı yönündeki çoğunluk görüşüne katılmak mümkün değildir” ifadelerini kullandı. Ayrıca üyeler; Kaya’nın dosya erişimine yeterli biçimde itiraz etme olanağını elde ettiğini savunarak; tazminat kararına da karşı olduklarını belirtti.
