Bakan Fidan: Erdoğan’ın Başkan Trump ile sağlam alakaları var
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) 58’inci Dışişleri Bakanları Toplantısı kapsamında bulunduğu Malezya’da Bernama TV’ye mülakat verdi.
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Malezya Başbakanı Enver İbrahim’in bağının yakın geçmişteki Türkiye-Malezya iş birliğini nasıl şekillendirildiği sorusu üzerine Fidan, “Liderlerimiz çok yakın dostluk bağlarına sahipler ve bu yakın bağlantılardan kaynaklanan güçlü bağları var. Bizler de Dışişleri Bakanları olarak bu yakın bağlantıdan yararlanıyoruz. Zira onların yakın bağlantısı bizim için çok kıymetli bir temel sağlıyor gündemimizi ilerletmek ve birlikte hareket etmek açısından. Tarihi açıdan baktığımızda Türkiye ve Malezya önderleri her vakit karşılıklı yakın alakaları olan başkanlar olmuşlardır. Gerçek manada tabir etmek istediğim ise şu; bakanlar ve diğer kurumların başında olan bireyler olarak da biz de mevcut bağlarımızı geliştirmek için kullanıyoruz” diye konuştu.
“TİCARET HACMİMİZ DOSTLUĞUMUZU YANSITMAYAN BİR SEVİYEDE”
Fidan, iki ülke ve devlet ortasında iş birliğini geliştirmek açısından yapılması gereken çok şey olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Bu nedenle daha yakından baktığımızda teknoloji, ticaret, savunma sanayi ve eğitim alanlarında yapabileceğimiz, birlikte hareket edebileceğimiz birçok alan var. Şu anda ticaret hacmimiz hiçbir biçimde bizim dostluğumuzu yansıtmayan bir düzeyde. 5 milyar Amerikan Doları’nı yeni geçtik ve en yakın maksadımız 10 milyar Amerikan doları olacaktır. Bu alan bizim çok ağır çalıştığımız bir alan. Savunma sanayi tekrar kıymetli bir alan.
Birlikte görüştüğümüz ve hareket ettiğimiz çok ağır global ve bölgesel konular var. Bölgesel bahislerle ilgili ASEAN bizim için son derece değerli bir platform. İşte bugün burada bulunmamın sebebi bu, Malezya’nın konut sahipliği yaptığı ASEAN Tepesi’ne bu nedenle katılıyorum. ASEAN bizim için son derece değerli bir coğrafya, Malezya da ASEAN üyesi olarak çok kıymetli bir ülke ve bizim birlikte çalışmamız ve bağlarımızı bu çerçevede geliştirmemiz çok kıymetli.”
“SAVUNMA SANAYİ ŞİRKETLERİMİZİN FIRSATLARDAN YARARLANMAK İSTEDİKLERİNİ BİLİYORUM”
10 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak için belirli bir vakit olup olmadığı ve savunma sanayi ile ilgili soru sorulması üzerine Bakan Fidan, şöyle konuştu:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tanıyorsanız tek bir vakit çizelgesi vardır. O da dün. Yani bugün bile değil. Yani bu 10 milyar dolara dün ulaşmış olmalıydık Cumhurbaşkanı Erdoğan’a nazaran. Bu bize durumun ne kadar acil olduğunu gösteriyor ve bizim bunu geliştirmemiz için ve ticaret artırmamız için ne kadar uygun bir ortam olduğunu ortaya koyuyor. Olağan ki bu manada yapmamız gereken şeyler var. Yatırımcılarımızın ve iş adamlarımızın farkındalığını arttırmalıyız her iki tarafta.
Aynı vakitte hükümetler ortası angajmanın gerekli olduğu noktalar var, ticaret ve yatırım açısından. Bilhassa teknoloji ve mikroelektronik, Malezya’nın bu manada çok kıymetli bir rekabetçi avantajı var. Bizim bilhassa de üstünde durduğumuz nokta bu ve bundan faydalanmak istiyoruz. Savunma sanayi şirketlerimizin bilhassa de buradaki fırsatlardan yararlanmak istediklerini biliyorum.”
“TÜRKLER ASEAN ÜLKELERİNE SEYAHAT ETMEK İÇİN BÜYÜK İLGİ GÖSTERİYOR”
Türkiye’nin ASEAN ile ilgili planının ne olduğu sorulan Fidan şu karşılığı verdi:
“Türkiye ile ASEAN ortasında tarihte hiçbir sorun olmadı. Türkiye’nin de ASEAN ülkeleriyle rastgele bir sorun olmadı. Bu çok büyük bir fırsat veriyor bize, olumlu bir gündem ilerlemek yönetmek için. Bugün burada bulunmamızın sebebi olağan ki her iki taraf için de fırsatları ortaya çıkarmak. Birbirimizi nasıl tamamlayabiliriz ekonomik manada, siyasi manada, teknolojik manada ve farklı alanlarda, bunu ortaya koymak.
Halklar ortasındaki hareket, toplumsal enterasyon, yani turizm her iki taraf ortasında şu anda turizm çok büyük bir patlama yaşıyor. Türkler bilhassa ASEAN bölgesindeki ülkelere seyahat etmek için büyük bir ilgi gösteriyorlar. Bu bölgeyi tanımaya çalışıyorlar. Zira çok uzun bir vakit Avrupa’ya seyahat ettiler. Lakin şu anda ASEAN bölgesindeki ülkeleri yine tanımaya çalışıyorlar ve yeniden ASEAN ülkelerinden bireyler de Türkiye’ye turist olarak geliyorlar. Birçok öğrenci olduğunu görüyoruz tekrar. Türkiye’den ASEAN’a ve ASEAN’dan Türkiye’ye bir etkileşim var bu manada da. Bunlar sahiden heyecan verici alanlar ve çok büyük bir umut veriyor bize.”
“GAZZE GÜYA BİR TOPLAMA KAMPI GİBİ”
Bakan Fidan, Gazze konusunda Türkiye ile Malezya’nın ortak kaygısının nasıl somut faaliyete dönüştürülebileceği sorusu üzerine şu değerlendirmeyi yaptı:
“Maalesef Gazze’de devam eden soykırım sahiden içimizi yakan bir gelişme ve hiçbir vakit unutamayacağımız olaylar, çok acı olaylar yaşanıyor hepimiz için. İnsanlık açısından çok büyük bir başarısızlık genel olarak ancak tıpkı vakitte bilhassa de Müslümanlar için büyük bir başarısızlık. Ümmetin değerli bir modülü olarak Malezya, Türkiye ve öbür ülkeler üzere alışılmış ki bu manada Gazze konusunda aşikâr sorumluluklara sahip ve biz bunu çok yakinen görüyoruz.
Sayın Başbakan Enver İbrahim’in bu bahiste duruşunu, Mescid-i Aksa’yı savunmasını, baskı altındaki zulme uğrayan Filistinlilerle ilgili olarak ve işgal edilmiş olan Filistin toprakları ile ilgili olarak sesini yükselttiğini biliyoruz ve daima yakinen takip ediyoruz. Bu manada çok daha yakın bir iş birliği gerçekleştirmemiz gerekiyor. Omuz omuza hareket etmemiz gerekiyor. Zira şayet bu tıp bir barbarlık karşısında bir ortaya gelmezsek bir gün gelip bu bizi de bulabilir.
İnsani yardım konusunda birlik ve baskı çok kıymetli. Zira 2 milyon Gazze vatandaşı şu anda esir alınmış durumda. Gazze güya bir toplama kampı üzere. İkinci Dünya Savaşı’ndan kalma bir toplama kampını andırıyor. Buradaki Filistin halkı taammüden aç bırakılıyor ve güçlü şartlara maruz bırakılıyor. Bütün bunlar hepimizin gözü önünde gerçekleşiyor. Bunun devam etmesine müsaade veremeyiz. Burada tarihin hakikat tarafında yer alırsak bence kimin ne yaptığı, kimin ne söylediği değerli değil. Zira biz burada yanlışsız durumu savunuyoruz.”
“AÇIK VE DÜRÜST BİR DİYALOĞU SÜRDÜRDÜĞÜNÜZDE TRUMP YÖNETİMİYLE BİRLİKTE YAPABİLECEĞİNİZ ÇOK ŞEY VAR”
“Arabuluculuk konusuna gelecek olursak, muhakkak gündemleri daha ön plana çıkarmak açısından batılı ülkeler ve bilhassa ABD ile ilgili olarak, diplomasi çok değerli bir rol oynuyor diye düşünüyorum. Bilhassa Lider Trump ile bağlar açısından bakıldığında bizim tecrübemiz şu, açık ve dürüst bir diyaloğu sürdürdüğünüzde Trump yönetimiyle birlikte yapabileceğiniz çok şey var. Bizim Türkiye olarak tecrübemiz bunu gösteriyor. Bildiğiniz üzere Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da sağlam alakaları var Lider Trump ile.”
“ARABULUCULUK ÇOK DEĞERLİ BİR DİPLOMASİ ARACI”
Fidan, arabuluculukla ilgili öteki bir soru üzerine şu değerlendirmeyi yaptı:
“Arabuluculuk yalnızca bizim çıkarımıza değil ancak tıpkı vakitte bölgede sorumlu bir ülke olarak bizim bölgesel manada da bir sorumluluğumuz bu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dış siyaset vizyonunun değerli bir modülü. Hasebiyle biz arabuluculuk faaliyetlerine katkıda bulunmaya çalışıyoruz. Gazze’de ateşkes ile ilgili görüşmelere katkıda bulunmaya çalışıyoruz.
İsrail-İran Savaşı’nda çok katkımız oldu. Şu anda Ukrayna’da devam eden çatışma konusunda Rusya-Ukrayna ortasında elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. Kafkaslar’da, Afrika’da çok katkımız oldu ve şu anda sessizce devam ettiğimiz öteki ülkelerdeki arabuluculuk süreçleri de var. Vakit zaman bu hususların hassasiyeti nedeniyle çok da açıktan yürütmüyorsunuz bunu.
Arabuluculuk çok değerli bir diplomasi aracı. Ben askeri manada misyon yaptığımda ve istihbaratta misyon yaptığımda daima şunu söylerdim; şayet diplomatlar işlerini daha güzel yapsaydı istihbarat ve askeri alana çok daha az yük kalırdı. Dolayısıyla Dışişleri Bakanı olduğumda kendime şunu söyledim, işte artık bunu test etme vakti. Zira çok uzun vakit istihbarat alanında çalıştığımda diplomatların işlerini daha güzel yapmaları gerektiğini söylüyordum, yaparlarsa bizim işimiz daha azalır diyordum. Artık yapmaya çalıştığım bu.
Başka ülkelerle meselelerimiz açısından da çok sofistike arabuluculuk teknolojileri uygulamaya çalışıyoruz ve diplomatik araçları kullanmaya çalışıyoruz. Bizim için bölgede kendi problemlerimize bakabilmek açısından aslında çok sorunlu bölgedeyiz, bilhassa de ülkemizin doğusuna baktığımızda. Suriye, Irak, İran ve bu ülkelerin hepsinin hem ülke içinde hem ülke dışında ve hatta global manada sorunları oldu. Bu bölgede çok karmaşık bir dizi sorun yaşanıyor. Bütün bunların Türkiye üzerinde tesirleri oluyor. Münasebetiyle evvel belirlemeniz, öncelemeniz ve spesifik kimi diplomatik metodolojileri kullanmanız lazım her çeşit sorun için.”
