CHP lideri Özel’in Meclis’te bekleyen ‘siyasi etik’ teklifleri: Teklif 6 yıldır Meclis’te
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, önceki gün Meclis’teki grup toplantısında iktidara Siyasi Etik Yasası için çağrı yaptı. Özel, bu konudaki yasa tekliflerinin de Meclis’te beklediğine dikkat çekti. Özel’in söz ettiği teklif ilk olarak 2019’un temmuz ayında hem Özel’in hem de dönemin CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun da imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
Meclis’in 27. Yasama Dönemi boyunca Anayasa Komisyonu’nda bekleyen teklif görüşülmeyince, yeni dönemde CHP lideri Özgür Özel teklifin yenilenmesi için 2023 yılının temmuz ayında tekrar TBMM Başkanlığı’na başvurdu. Toplam 6 yıldır Anayasa Komisyonu’nda görüşülmeyi bekleyen teklifte Meclis bünyesinde her partiden eşit üyeli bir Siyasi Etik Kurulu oluşturulması öneriliyor.
Teklifte cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar ve milletvekilleri için bazı etik ilkeleri sayılıyor. Buna göre; cumhurbaşkanı ve bakanların görevdeyken herhangi bir başka özel ya da kamu kurumunda görev alamayacağı, özel sektörde çıkarı olmasa bile bulunamayacağı, serbest mesleklerini icra edemeyeceği belirtiliyor. Teklifte ayrıca tüm siyasilerin her yılın ocak ayında Meclis’e mal varlığı beyanında bulunacağı yer alıyor.
‘SOMUT DELİL’ ŞARTI
Tüm bunları denetleyecek Siyasi Etik Kurulu’nun denetlemekle görevli olduğu kişilerden her türlü belgeyi ve bilgiyi isteyebileceği belirtiliyor. Yasa teklifinde yurttaşların da etik ihlaliyle ilgili bir dilekçe yazarak kurula başvurabileceği kaydediliyor. Ancak bu başvurular “somut delil” şartına bağlanıyor. Etik ilkelerine uyulmaması halinde kurulun yaptığı incelemenin sonuçlarını bir rapor halinde Meclis’e sunacağı ve bu bulguların kamuoyuyla paylaşılacağı belirtiliyor. Sadece milletvekillerine yönelik yaptırımların yer aldığı teklifte; vekillere uyarı, kınama, Meclis’i temsil edecek heyetlerde görev alamama gibi cezaların verileceği kaydediliyor.
İLKELERDE NELER VAR?
Teklifteki diğer etik ilkeleri şöyle sıralanıyor:
– Milletvekilleri, cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar görevlerinden kaynaklanan konum ve yetkilerini kendilerine veya üçüncü kişilere menfaat sağlamak amacıyla kullanmaktan kaçınırlar.
– Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep, yaş, bedensel, zihinsel ve ruhsal engeller ve benzeri sebeplerle ayırım yapamazlar.
– Tüm toplumun ortak mirası olan milli ve manevi değerleri siyasi amaçlarla kullanmaktan kaçınırlar.
– Kendilerine tahsis olunan kamu imkânlarını ve kaynaklarını tahsis amacı dışında kullanamazlar.
– Görevlerini yerine getirirken makamlarının saygınlığına uygun davranırlar.
– Her türlü eylem ve işlemlerini yerine getirirken açık, şeffaf ve erişilebilir olurlar.
