DEM Parti’den ‘umut hakkı’ vurgusu: ‘Komisyonda Öcalan’ın dinlenmesi gereklilik olarak ele alınmalı’

DEM Parti Ulusal Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komitesi üyesi milletvekilleri yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan‘ın komisyonda dinlenmesi gerektiği görüşü savunuldu.

Ayrıca “Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin, 17 Eylül 2025 tarihli kararında Barış ve Demokratik Toplum Sürecine atıf yaparak, umut hakkına dair Komite ve parlamentonun vazifelerine işaret etmesi dikkate değerdir” tabirlerine yer verildi.

6 UNSUR SUNULDU

DEM Parti komite üyeleri Gülistan Kılıç Koçyiğit, Meral Danış Beştaş, Hakkı Saruhan Oluç, Celal Fırat ve Cengiz Çiçek imzasıyla yapılan yazılı açıklama şu biçimde:

“TBMM bünyesinde kurulmuş bulunan Ulusal Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Kurulu, 5 Ağustos 2025 tarihinden itibaren faaliyetlerine devam etmektedir. Komite, Kürt sorununun demokratik ve barışçı tahliline katkı sunacak hukuksal ve siyasi yerin tesisi emeliyle oluşturulmuştur.

Cumhuriyet’in en temel problemlerinden birisi etrafında, halk iradesinin tamamına yakınını temsil eden siyasal partilerin Komisyon’da temsil edilmesini son derece değerli bulduğumuzu tekrardan belirtmek isteriz. Ortaya çıkan bu siyasal irade, sorunun tahlili için tarihi rolü olması gereken siyaset kurumunu ve alanını, birinci kere bu seviyede tahlilin muhataplığına yakınlaştırmıştır.

Kendine has özellikleriyle öne çıkan, tarihî davetlerin ve gelişmelerin gerçekleştiği bu süreçte, Komisyon’un parlamento yerinde kendi rolünü oynamasına dönük kamuoyu beklentisi yüksektir. Komisyon’un her şeyin muhatabı olmadığını bilmekle birlikte, rolünü gerçek ve fonksiyonel oynaması durumunda tarihî gelişmelere kapı aralayacak bir katkısının olacağının da şuurundayız.

1. Komisyon çalışmalarındaki birinci evre tamamlanmakta ve dinlemelerin sonuna yaklaşılmaktadır. Farklı çevrelerden kişi ve kurumların barışa ve tahlile dair niyetlerini, tekliflerini son derece değerli bulduğumuzu yine tabir etmek isteriz. Partimiz açısından dinleme safhasının ana çıktısı, Kürt sıkıntısının demokratik ve barışçı tahlilinin kaçınılmazlığıdır. Referansları, destekleri farklı olsa da Komisyon’da tabir edilenler, Kürt probleminin tarihi olarak tahlilinin mecburî olduğunu bir defa daha gözler önüne sermiştir.

2. Sürecin olumlu barış basamağına geçmesinin en az çatışmasızlık hali olarak bedellendirilen negatif barış basamağı kadar kıymetli olduğu birçok kurum ve kişi tarafından tabir edilmiştir. Olumlu barış için “adaletin tesisi, toplumsal inancın inşası, eşitliğin kurumsallaşması, farklı kimliklerin bir ortada eşit olarak ve barış içinde yaşayabilme iradesinin net bir halde ortaya konulması” gerektiği; itimat ortamının “karşılıklılık prensibiyle sağlanabileceği”; sorunun yalnızca “silahlı hareket boyutuna sıkıştırılamayacağından” hareketle “kök nedenlerin ortadan kaldırılmasının” ehemmiyeti; “sadece güvenlik siyasetleriyle kalıcı barışın sağlanamayacağı”; “ret, inkar ve asimilasyon siyasetlerinden vazgeçilmesi” üzere dinlemeler safhasında öne çıkan tespitleri çok değerli buluyoruz. Kurulun bundan sonraki çalışmalarında, dinlemelerde öne çıkan bu tekliflerden faydalanması gerektiğinin altını değerle çiziyoruz.

3. Sorunu siyasal, kültürel, toplumsal ve ekonomik boyutlarıyla ele alarak kalıcı tahlilin geliştirilmesi gerçek olandır. Sorunun bölgesel ve global bir karakter kazandığının da şuuruyla, örgütsel, siyasal ve toplumsal karşılığı ve belirleyicilik seviyesi açık olan Sayın Abdullah Öcalan’ın Komisyon tarafından dinlenmesi, sorunun kalıcı tahlili için bir gereklilik olarak ele alınmalıdır. Gerçek tahlil, sorunu ismiyle çağırmaktan ve bulunduğumuz tarafa nazaran gerçeği eğip bükmeden hakikate nazaran düşünmekten, adım atmaktan geçmektedir. Komisyon’un Sayın Öcalan’ı dinlemesi, mevcut sürecin muvaffakiyetle nihayete erdirilmesi açısından belirleyici ehemmiyettedir.

4. Meclis açılışıyla birlikte siyasal ve toplumsal kademe olarak nitelendirebileceğimiz birinci basamak, yerini hukuk basamağı olarak tanım ettiğimiz ikinci evreye bırakacaktır. Komisyon’un varlık münasebeti, sürecin gerektirdiği yasa düzenlemelerine ait tavsiyeler ve taslaklar oluşturmaktır. Partimizin ilgili konseylerinin sürecin başından itibaren Geçiş Dönemi Kanunu, İnfaz Kanunu, TMK, TCK ve CMK’de muhtaçlık duyulan değişiklikler; başta kayyım düzenlemesi olmak üzere lokal idarelerin güçlendirilmesi ve demokratikleştirilmesi; ayrımcılıkla çaba düzenlemeleri ve anadilinde eğitim-öğrenim üzere başlıklarda hazırlığı bulunmaktadır. Yeni yasama yılının açılışıyla birlikte Komisyon’a üye veren partilerin ilgili başlıklarda somut teklifler sunması ve bu teklifler üzerinde ortaklaştırma maksadıyla çalışılması ikinci etabın en temel misyonudur. Zira çatışma tabanının kalıcı olarak ortadan kaldırılmasının en değerli adımlarından birisi de hukukun tesisi ve yasa önünde eşitliğin sağlanmasıdır.

5. Öte yandan Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin, 17 Eylül 2025 tarihli kararında Barış ve Demokratik Toplum Sürecine atıf yaparak, umut hakkına dair Komite ve parlamentonun misyonlarına işaret etmesi dikkate kıymettir. Bakanlar Komitesi’nin Türkiye’de ilgili siyasal ve tüzel adımlara işaret ettiği bir ortamda, umut hakkı bağlamında sürecin gerektirdiği adımları atmak, inisiyatifleri almak ve bunu bir unsur olarak kabul etmek Kürt meselesinde adil, eşit, demokratik ve toplumsal tahlilin en hayati gelişmelerinden birisi olacaktır.

6. Komite faaliyetleri kapsamında DEM Parti olarak temel gayemiz, Kürt problemini çatışma tabanından uzaklaştırarak türel ve siyasi tahlilin imkanlarını yaratmaktır. Kürt sorununun demokratikleşme perspektifiyle ve bunun gerektirdiği zihniyet dönüşümüyle ele alınması kaçınılmazdır. Dinlemeler esnasında bir akademisyenin belirttiği üzere “Her barış demokrasiyle sonuçlanmayabilir, lakin Kürt sorunu çözülmeden Türkiye’ye demokrasi gelmeyecektir.”