Dünya genelindeki akarsularda ağır metal oranı iki kattan fazla arttı: Cıva nehirleri kirletiyor

Nanjing Üniversitesi bilim insanları, akarsularda ne oranda cıva bulunduğunu araştırdı. Çalışmada 1850’lerden ve öncesinden kalma tortu karot örneklerinden alınan veriler değerlendirildi. Örnekler, genelde nehirlerin döküldüğü yerde havada asılı cıva içerikli parçacıkların biriktiği kıyı bölgelerine ait. Araştırmacılar ayrıca daha önceki erozyon çalışmalarına dayanarak, sanayi öncesi dönemde dünya genelindeki nehirlerde ne kadar cıva dolaştığını hesaplamışlar. Bu hesaplardan ise karadan denize cıvanın doğal döngüsünü tanımlayan nehirlere özgü bir bilgisayar modeli oluşturmuşlar. Daha sonra ise bu sanayi öncesi durumu, günümüzdeki nehirlerdeki cıva oranıyla karşılaştırmışlar.

595 TON ARTIŞ

Hesaplamalara göre, 1845 ile 1859 yılları arasında, her yıl dünya genelindeki nehirlerden denize 321 ila 383 ton cıva aktığı saptanmış. Bu da yılda ortalama yaklaşık 390 ton demek. Araştırmacıların belirlemelerine göre, nehrin konumuna, bölgenin topografyasına ve doğal toprak erozyonuna bağlı olarak, bazı yerlerde daha az, bazılarında ise daha fazla cıva vardı. Komşu dağlar ne kadar yüksek ve vadiye doğru eğimler ne kadar dik olursa, nehrin büyüklüğünden bağımsız olarak o kadar fazla cıva bulundu. Genel olarak, cıva akışı ikiyüzyılda 595 ton artmış. Bu, nehirlerdeki küresel cıva oranında 2-3 kat, dolayısıyla da atmosfer ve okyanuslardakine benzer bir artışa denk geliyor. Buralarda cıva miktarı 1850’den bu yana yaklaşık üç katına çıkmış. Araştırmacılar, Sanayi Devrimi’nden bu yana cıva kirliliğindeki en büyük artışın Kuzey ve Güney Amerika’daki nehirlerde, ardından Güneydoğu Asya ve Güney Asya’da olduğunu söylüyorlar.

Modellemelere göre bu fazladan cıva, çoğunlukla insan yapımı kaynaklardan geliyor. Örneğin Amazon gibi Güney Amerika nehirlerinde cıva küçük ve kontrolsüz madenlerden ve yoğun ormansızlaşma nedeniyle giderek aşınan topraklardan da geliyor. Öte yandan Çin’deki Yangtze ve diğer Doğu Asya ülkelerindeki nehirler cıvayı, öncelikle büyük endüstriyel tesislerin atık sularından alıyor.

Human perturbations to mercury in global rivers, Science Advances.