Frankfurt Kitap Fuarı başladı
77’nci Frankfurt Kitap Fuarı dün akşam davetlilerin katılımıyla düzenlenen tören ile kapılarını açtı. Cuma gününe kadar sadece sektör temsilcilerinin buluşacağı fuar, daha sonra tüm okuyucular tarafından da ziyaret edilebilecek.
Binden fazla yazarın, 92 ülkeden standın ve 140 ülkeden sektör temsilcisinin katıldığı fuarın bu yılki onur konuğu ülkesi Filipinler. Filipinler, kelimenin tam anlamıyla “çok sesli edebiyatı” Almanya’ya getiriyor: Bir takımada ülkesi olan Filipinler’in 7 bin 641 adasında 134 farklı dil konuşuluyor, ülkeden 60 yeni kitap da ilk kez Almanca yayımlanacak.
Türkiye’den de başta Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İstanbul Ticaret Odası’nın stantla temsil edildiği fuarda 40’a yakın matbaa, ajans ve yayınevi de yer alıyor.
Dünyanın en büyük kitap fuarı olan etkinlik, pandemi döneminde kan kaybetmiş, ancak geçen yıl yeniden 230 bin ziyaretçi ile yüksek katılım sayısına ulaşmıştı. Bu yıl da ön satışlar ve kayıtlar, fuarın yüksek katılımla gerçekleşeceğine işaret ediyor.
Frankfurt Kitap Fuarı, son yıllarda artan dijitalleşmeyle yoğun bir değişime uğradı. Bu yıl fuarda, sosyal medya üzerinden yaptıkları yayın ve paylaşımlarla tanınan genç popüler yazarların katılımı ve imza günleri dikkat çekiyor. Bu sayede genç okuyucu kitlesinin de fuara daha çok çekilmek istendiği görülüyor. Almanya doğumlu Tahsin Durgun ve Ayla Dade bu isimlerden sadece ikisi.
Bu arada Almanya’da yaşayan gazeteci Can Dündar da kısa süre önce çıkan son kitabı “Ich traf meinen Mörder” (Katilimle Görüştüm) ile fuarda okuyucularla buluşuyor.
Yenilikler neler?
Fuar organizasyonu, okuyuculara kapılarını daha erken açıyor. Önceki yıllarda ağırlık sektör temsilcilerinde olup, daha çok yayıncılar ve ajanslar arasındaki görüşmeler ve telif pazarlıkları fuarın büyük bir bölümünü oluşturuyordu. Bu yıl ise fuar halka kapılarını 17 Ekim Cuma sabahından itibaren açıyor.
Fuarın etkinlik salonu da “Yazarlarla Tanışma” alanına dönüştürülürken, buradaki 5 bin 600 metrekarelik alanda 84 yazarın 91 saat boyunca kitaplarını imzalaması ve hayranlarıyla fotoğraf çektirmesi planlanıyor. Fuar organizasyonu sadece bu alanda 20 bin ziyaretçiyi ağırlamayı hedefliyor.
Fuar, kriz ve savaşların damgasını vurduğu günümüzde 100’den fazla ülke ve kültürden uzman ve kitapseverin, farklı görüşlerde olsalar dahi bir araya gelmesini ve göz hizasında buluşmasını da amaçlıyor. Bu nedenle sektör temsilcilerinin yanı sıra kültür, siyaset ve ekonomi gibi alanlardan katılımcıların yer aldığı paneller ve söyleşiler düzenleniyor.
TikTok’taki kitap tanıtımları ve eleştirileri, genç okuyucuların kitaplara ilgisini arttırdı. Fuara ilgi gösterenler arasında gençler yeni büyük gruplardan birini oluşturuyor Fotoğraf: Peter Henrich/IMAGO/HEN-FOTO
Bu bağlamdaki etkinliklerden biri, konuk ülkeden Filipinli Nobel Barış Ödülü sahibi Maria Ressa ile eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in küresel güvenlik politikalarını tartışacakları etkinlik olacak.
Fuar, sesli kitap ve podcast yayınları için camdan bir “Sessiz Disko” kurarken, sahne sanatları ile filmlerin ele alındığı “Kitaptan Ekrana” bölümünde de senaristler ile yönetmenleri buluşturuyor.
Almanya’da kitap sektörü ne durumda?
Frankfurt Kitap Fuarı öncesinde Alman yayınevlerinin çatı kuruluşu Alman Kitap Basım ve Yayıncıları Derneği Borsa Birliği’nin açıkladığı veriler Almanya’daki yayınevlerinin geçen yılı bir nebze olsa iyi geçirmiş olduğunu ancak 2025’in ilk yarısında cironun beklentilerin altında kaldığını gösteriyor.
2024’te Almanya’da en az bir kitap satın alan kişi sayısı 500 bin azalma kaydederek 24,5 milyona düştü. Kitap sektörünün toplam cirosu ise 2023’e göre yüzde 1,8 artarak yaklaşık 9,9 milyar euro oldu. Ancak sektördeki bu ciro artışının enflasyon kaynaklı olduğu belirtildi.
Alman Kitap Basım ve Yayıncıları Derneği Borsa Birliği Başkanı Karin Schmidt-Friderichs, “Kitap pazarındaki bu olumlu gelişme, 16 ila 29 yaş arasındaki gençlerin kitap tutkusuyla destekleniyor” sözleri ile gençlerin okumaya ilgisini vurguluyor.
İki dönem başkanlıktan sonra 24 Ekim’de görevi devredecek olan Schmidt-Friderichs, “Genç Yetişkin (Young Adult), tam anlamıyla bir büyüme segmenti” diyor ve geçen sene #Booktok etiketiyle önerilen 25 milyondan fazla kitabın satıldığını belirtiyor.
Bu sayının da bir önceki yıla göre iki kattan daha fazla olduğunu söyleyen Schmidt-Friedrichs, TikTok’taki kitap eleştirilerinin okunma ve satışları yoğun şekilde etkilediğine dikkati çekiyor. Schmidt-Friderichs, 13-15 yaş grubunun kitap harcamalarının son beş yılda yüzde 32, 16-19 yaş grubunun kitap için yaptığı harcamaların da yüzde 77 oranında arttığını kaydediyor.
Gazeteci Can Dündar da kısa süre önce çıkan son kitabı “Ich traf meinen Mörder” (Katilimle görüştüm) ile okuyucularıyla buluşacakFotoğraf: DW
Kitapçılar mı, internet satışları mı yüksek?
Almanya’da 4 milyar euronun biraz üzerinde seyreden cirosuyla kent merkezlerindeki kitapçılar, hâlâ ticaretin ana kaynaklarından birini oluşturuyor. Geçen yıl en güçlü ciro artışı ise yüzde 4,4 ile internet satışlarında yaşandı. Yüzde 25’lik ciro payıyla internetten kitap satışları, dükkânlardaki satışların ardından en güçlü ikinci dağıtım kanalı konumunda.
Öte yandan Almanya’daki kitapçı sayısı ise azalmaya devam ediyor. Son 15 yılda 5 bin 300’den yaklaşık 4 bin 500’e düştü. Bu azalma, Schmidt-Friderichs’e göre, pandemi sırasında başlayan, kalabalık şehir merkezlerine gelmekten kaçınma alışkanlığıyla alakalı. Ayrıca, son senelerde kent merkezlerinin cazibesini yitirmesi de olumsuz bir diğer faktör.
Kurgu edebiyat daha cazip
Almanya’da geçen yılın itici gücü, yüzde 4,3’lük artışla kurgu edebiyat oldu. Roman ve hikâyeleri kapsayan bu kategori, kitap pazarındaki yaklaşık yüzde 37’lik payıyla lider ürün grubunu oluşturdu. Düşüş yaşanan alan ise rehberler ve seyahat kitapları oldu: Rehberler yüzde 4,5 düşüş kaydederken, seyahat kitapları satışları da yüzde 8,6 azaldı.
Sesli kitaplardaki satışlar ise artışı sürdürüyor. Geçen yıl sesli kitapları satın alanlar sayesinde bu alanda yüzde 7,3 artış görülürken, e-kitap sadece yüzde 2,2 oranında artış kaydetti.
Kitap ve yayın sektörünün en çok tartıştığı konuların başında ise özellikle büyük internet şirketlerinin yapay zeka modellerini eğitirken telif haklarını ihlal etmesi geliyor. Alman Kitap Basım ve Yayıncıları Derneği Borsa Birliği Genel Müdürü Peter Kraus vom Cleff, siyasetten bu alanda net bir yasal çerçeve oluşturulmasını talep ediyor. ABD merkezli teknoloji devlerinin sadece içerik çalmakla kalmadıklarını, aynı zamanda kamuoyunu etkileme ve politikaya tesir etme güçlerinin de arttığına işaret eden vom Cleff, Avrupa Birliği (AB) ve Alman hükümetinin ABD’nin şantajına boyun eğmemesi ve düzenlemelerini gevşetmesine izin vermemesi gerektiğini vurguluyor.
Hanser Yayınevi Yayıncısı ve Derneğin Yayıncılar Komitesi Başkanı Jo Lendle de kısa süre önce kaleme aldığı bir makalede dijital teknoloji devlerini “insanlık tarihinin en yüzsüz soygunlarından birini yapmakla” suçlamış, “Yapay zeka, insanın yüzünü kızartan bir utanmazlıkla çalıyor. Bu durum ChatGPT için de DeepSeek için de Apple’ın yapay zekası için de Google’ın Gemini’si için de geçerli” ifadelerini kullanmıştı.
Frankfurt Kitap Fuarı’nda bilet fiyatları 30-35 euro arasında değişirken, üç günlük bilet fiyatı 59 euro. Biletler sadece önceden ve online olarak alınabiliyor. Fuar, 19 Ekim akşamı son bulacak.
DW,dpa,KNA / ETO,JD
