Geri ödeme süreci en büyük sorun: Türkiye yenilikçi ilaçlara erişimde sondan ikinci!
Türk Hematoloji Derneği Araştırma Sekreteri Prof. Dr. Selami Koçak Toprak, 51. Ulusal Hematoloji Kongresi’nde son 20 yılda hematolojik kanserlerin tedavisinde büyük ilerlemeler kaydedildiğini belirterek, “1970’lere kıyasla vaka sayısı artsa da ölüm oranları belirgin şekilde azaldı. Bunun en önemli nedeni hedefe yönelik ilaçların devreye girmesi ve hastaların bağışıklık sistemlerinin tümör hücrelerini yeniden tanıyarak savaşabilmesidir” dedi.
Prof. Dr. Toprak, bu ilaçların klasik kemoterapilere göre çok daha seçici çalıştığını, hastalıklı hücreyi hedef alırken sağlıklı hücreleri koruduğunu vurguladı. “Bu yaklaşım hem etkiyi güçlendiriyor hem de yan etkiyi azaltıyor” dedi.
CAR T HÜCRE TEDAVİSİ UMUT VERİYOR
Uzmanlar, özellikle CAR T hücre tedavisinin kan kanserleriyle mücadelede yeni bir sayfa açtığına dikkat çekiyor. Bu yöntemde, hastanın kendi bağışıklık hücreleri laboratuvar ortamında genetik olarak yeniden programlanıyor ve kansere karşı savaşacak şekilde vücuda geri veriliyor.
Prof. Dr. Toprak, “CAR T tedavileri özellikle dirençli lenf kanserleri ve akut lösemilerde çarpıcı sonuçlar veriyor. Artık birçok kan kanseri, yönetilebilir bir kronik hastalık haline geliyor,” ifadelerini kullandı.
Tanısal testlerdeki gelişmeler ve yapay zeka destekli analizler sayesinde, her hastaya özel en doğru ilacın ve dozun belirlenmesi mümkün hale geliyor.
TÜRKİYE, YENİLİKÇİ KANSER İLAÇLARINA ERİŞİMDE SONDAN İKİNCİ
Prof. Dr. Toprak, hematolojik hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlara erişimin dünya genelinde giderek zorlaştığını, Türkiye’nin ise bu alanda en düşük erişim oranına sahip ülkelerden biri olduğunu belirterek, “Hematoloji hastalarının kullandığı ilaçlara erişim sadece yaşam kalitesini değil, sağlık sisteminin sürdürülebilirliğini de etkiliyor” dedi.
KÜRESEL PAZAR BÜYÜRKEN, TÜRKİYE GERİDE KALIYOR
Prof. Dr. Toprak, küresel ilaç pazarının 1,5 trilyon doları aştığını, ABD’nin bunun yüzde 45’ini tek başına oluşturduğunu belirtti.
Toprak, “Akıllı ilaçların da dahil olduğu biyoteknolojik ilaç pazar hacmi ABD’de 300 milyar dolardan fazla, Türkiye’de ise yalnızca 1,6 milyar dolar. Amerikan Hematoloji Derneği’nin 2024 verilerine göre, ABD’de hematolojik ilaç kıtlıkları tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmış durumda. Avrupa’da ise 2019–2022 yılları arasında onay alan 167 yenilikçi ilaçtan Almanya yüzde 88 erişim oranıyla ilk sırada yer alırken, Türkiye yüzde 6 oranla sonradan ikinci oldu” dedi.
ERİŞİMDE EN BÜYÜK ENGEL: GERİ ÖDEME SÜREÇLERİ
Prof. Dr. Toprak, son olarak şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye’de hematolojik kanser hastalarının ilaçlara erişimindeki en önemli engeller, geri ödeme süreçleri ve tedarik zinciri aksaklıklarıdır. Yüksek etkili, yeni nesil akıllı ilaçların ve immünoterapilerin bazıları, geri ödeme sisteminin listesine ya hiç dahil olmamakta ya da çok kısıtlı endikasyonlar ile alınmaktadır.”
