İktidar siyasetleri su idaresine yansıdı: TBB’den atık su idaresi raporu

Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), kıyı kentlerinde yaşanan atık su problemlerinin kapsamlı bir biçimde ele alındığı “Atık Su Sorun Alanları ve Gelişim Teklifleri Raporu”nu 81 vilayet belediyesi ile 30 büyükşehir su ve kanalizasyon yönetimine gönderdi. Ege, Marmara ve Akdeniz bölgesi üzerinde durulan raporda eksiklikler ve tahlil teklifleri sunulurken, finans meseleleri ile Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’yla olan irtibat sıkıntısına dikkat çekildi. Su verimliliği, toplumsal farkındalık eksikliği, altyapı eksiklikleri, tarım siyasetleri, atık su arıtma tesisleriyle ilgili çeşitli süreçlerde yaşanan zorluklar, sanayi kirlilikleri, turizmin tesiri üzere sıkıntılar sıralandı.

‘FİNANSAL TAKVİYE SAĞLANMALI’

Sorunların içerisinde üç bölge özelinde de ortak olan bir unsur dikkat çekti. “Finansman ve yatırım sorunları” başlığı altında verilen bilgilerde, “Atık su arıtma ve geri kazanım sistemlerinin konseyimi, işletimi ve bakımının yüksek maliyet gerektirmesi bilhassa küçük ölçekli belediyeler, sanayi işletmeleri ve ziraî üreticilerin bu alana yatırım yapmasını zorlaştırmaktadır. Bu durum, atık su idaresinde aktiflik ve sürdürülebilirlik amaçlarının önünde değerli bir mani teşkil etmektedir” tabirlerine yer verildi. Tahlil önerisi olarak düşük faizli krediler, hibe programları ve devlet takviyelerinin sağlanması, küçük ve orta ölçekli işletmelere özel teşvik paketleri, kamu özel dal işbirliğinin yaygınlaşması, AB, Dünya Bankası üzere milletlerarası kaynaklardan finansal dayanak sağlanması gerektiği lisana getirildi.

SGK BORCU OLAN BELEDİYELER DIŞ KAYNAK KULLANAMIYOR

Buna rağmen Hazine ve Maliye Bakanlığı, Mayıs 2025’te tepki çeken bir karara imza atmıştı. 31 Mart Mahallî Seçimleri’nde CHP’li belediyelerin sayısının artmasının akabinde belediyelere SGK borçları üzerinden yüklenen iktidar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan bir yönetmelikle borcu olan kurumların Hazine onayı almadan dış kaynak kullanmasını engelledi. Böylelikle yönetmelik kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşları, şayet Hazine’ye vadesi geçmiş borçları, vergi borçları ya da müddeti geçmiş SGK prim borçları varsa, dış finansman sağlayamıyor. “Hibe hariç dış imkan” sözüyle tanımlanan milletlerarası kalkınma bankaları ya da gibisi kuruluşlardan alınan kredilerin kullanımına yönelik kurallar da yönetmelikle sıkılaştırıldı. Evvelden Hazine müsaadesiyle borçlanabilen belediyelerin bu müsaadesi alabilmesi yönetmelikle daha sıkıntı hale geldi.