İnsanlık tarihinin en karanlık sayfalarından biri: Srebrenitsa Katliamı

11 Temmuz 1995, Avrupa’nın ortasında, Birleşmiş Milletler muhafazası altındaki bir bölgede insanlık tarihinin en karanlık sayfalarından biri yazıldı. Bosna Savaşı sırasında Srebrenitsa’da gerçekleştirilen soykırımda 8 binden fazla Boşnak insan, Sırp güçler tarafından sistematik biçimde katledildi. İşte, yıl dönümünde Srebrenitsa Katliamı’nın ayrıntıları…

SREBRENITSA KATLİAMI NEDİR?

Srebrenitsa Katliamı, 1992-1995 Bosna Savaşı sırasında 11 Temmuz 1995 tarihinde Bosnalı Sırp güçlerin, Birleşmiş Milletler tarafından “güvenli bölge” ilan edilen Srebrenitsa’da, birden fazla erkek ve çocuk olmak üzere 8 binden fazla Boşnak sivili sistematik biçimde katletmesidir. Katliam, Milletlerarası Adalet Divanı tarafından soykırım olarak tanımlanmıştır. Bu olay, II. Dünya Savaşı sonrası Avrupa’da gerçekleşen en büyük insanlık kabahati olarak kabul edilmektedir.

SREBRENITSA NEREDE?

Srebrenitsa, Bosna-Hersek’in doğusunda, Sırbistan hududuna yakın bir kasabadır. 1993 yılında Birleşmiş Milletler tarafından “güvenli bölge” ilan edilmişti. Fakat 1995’te Bosnalı Sırp kuvvetleri bu bölgeyi kuşatarak ele geçirdi. BM’ye ilişkin Hollandalı barış gücü askerlerinin bölgedeki yetersiz müdahalesi, katliamın önlenememesine neden oldu.

SREBRENITSA KATLİAMI KİMLER TARAFINDAN YAPILDI?

Katliam, Ratko Mladiç komutasındaki Bosnalı Sırp Ordusu (VRS) tarafından gerçekleştirildi. Mladiç ve siyasi başkan Radovan Karadziç, bu katliam nedeniyle Lahey’deki Milletlerarası Ceza Mahkemesi’nde yargılanmış ve ömür uzunluğu mahpusa mahkûm edilmişlerdir. Katliamda yer alan birçok Sırp subay ve asker de yıllar içinde milletlerarası hukuk önünde yargılanmıştır.

SREBRENITSA’DA KAÇ KİŞİ ÖLDÜ?

Uluslararası Kayıp Şahıslar Komitesi (ICMP) datalarına nazaran en az 8.372 Boşnak erkek ve erkek çocuk Sırp güçleri tarafından öldürüldü. Kurbanlar evvel ayrıştırıldı, akabinde ormanlık alanlarda ya da toplama kamplarında topluca infaz edilerek toplu mezarlara gömüldü. Bu mezarlar daha sonra kanıtları yok etmek gayesiyle tekrar taşındı.

SREBRENITSA KATLİAMI NEDEN YAŞANDI?

Katliamın ardında etnik paklık hedefiyle yürütülen Sırp milliyetçi siyasetler ve “Büyük Sırbistan” ideali yatmaktaydı. Bosna’daki Müslüman Boşnak nüfusu yok etmeye yönelik planlı ve organize bir kampanyanın kesimiydi. Katliam, Avrupa’nın ortasında, milletlerarası güçlerin gözü önünde gerçekleştiği için ayrıyeten büyük reaksiyon toplamıştır.