İran ve İsrail’e “barışa fırsat verin” daveti

İran ve İsrail’e “barışa fırsat verin” çağrısı

İsrail ile İran’ın karşılıklı akınları devam ederken, uluslarası toplum tırmanan askeri ihtilafa diplomatik tahlil arayışını sürdürüyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nda (BMGK), İsrail ile İran ortasında çatışmaların ele alındığı özel bir oturum yapıldı.

Oturumda konuşan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, sert ikazlarda bulunarak “barışa fırsat verme” daveti yaptı.

Guterres: “İnsanlık için karar anı”

Guterres, İsrail ile İran ortasında tırmanacak ihtilafın kimsenin denetim edemeyeceği bir ateşin alevlenmesine yol açabileceğini, dünyanın koşar adım ilerleyen bu tehlikeli süreci teyakkuz halinde izlemekte olduğunu söyledi.

İnsanlığın geleceği konusunda kritik bir karar anında bulunulduğunun altını çizen genel sekreter, “Öyle anlar vardır ki, izlenecek yol yalnızca ulusların mukadderatını değil, ortak geleceğimizi de şekillendirir. Bu o denli bir an” diye konuştu.

Diplomasinin ehemmiyetine vurgu yapan Guterres, “Bölgeyi ve dünyamızı uçurumun kenarından kurtarmak için sorumlu bir halde ve birlikte hareket edelim” davetini yaptı.

Guterres bu bildirileri New York’tan verirken, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi Cenevre’de Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot ve İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy ile bir ortaya geldi.

Bu görüşme öncesinde Cenevre’deki BM İnsan Hakları Kurulu’nda konuşan İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İsrail’e sert suçlamalar yöneltti.

Arakçi: İsrail ABD’nin diplomatik uğraşlarına ihanet etti

Arakçi, İsrail’i “ABD’nin diplomatik gayretlerine ihanet etmekle suçladı. İranlı bakan, İsrail’in İran’a ABD ile İran ortasında “çok umut verici bir mutabakat için” yapılacak görüşmelerden çabucak evvel saldırdığını söyleyerek, “Bu diplomasiye ihanettir ve milletlerarası hukukun temellerine eşi gibisi görülmemiş bir saldırıdır” diye konuştu.

İsrail’in İran’ın nükleer tesislerini maksat alan akınlarını “ağır savaş suçu” olarak nitelendiren Arakçi, memleketler arası topluma İsrail’in akınlarını kınama daveti yaptı, “Bu haksız ve hata teşkil eden savaşın rastgele bir formda yasallaştırılması hata paydaşlığı ile muadil olacaktır” sözlerini kaydetti.

İran Dışişleri Bakanı Arakçi, saldırıların “son iki yıldır Filistin’de müthiş bir soykırım gerçekleştiren bir rejim tarafından yapılan nahoş bir saldırganlık eylemi” olduğunu söyleyerek, şunları kaydetti:

“Dünya, her devlet, BM’nin her sistemi ve organı alarma geçmeli ve saldırganı durdurmak, cezasızlığa son vermek ve suçluları bölgemizdeki bitmek bilmeyen zulüm ve cürümlerinden sorumlu tutmak için çabucak harekete geçmelidir.”

İsrail Arakçi’nin BM’de konuşmasını engellemeye çalıştı

Bu ortada İsrail, Arakçi’nin BM İnsan Hakları Kurulu’nda konuşmasına itiraz ederek önlemeye çalıştı.

İsrail’in Cenevre’deki Büyükelçisi Daniel Meron, Konsey Başkanı Jurg Lauber’e hitaben yazdığı mektupta, “İran Dışişleri Bakanı’na bu organ önünde kelam hakkı verilmesi, kurulun güvenilirliğini baltalar ve bu rejiminin dünya genelindeki pek çok kurbanına da açık bir ihanet teşkil eder” sözlerine yer verdi.

Meron mektubunda İran’ı kurulu “rejimin despotik kampanyasını desteklemek için memleketler arası bir sahne olarak kullanmakla” suçladı.

Ancak İsrail’in ağır itirazlarına karşın Lauber, Arakçi’nin konuşmasına müsaade verdi.

UAEA’dan İsrail ve ABD’ye uyarı

Bu arada Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Lideri Rafael Grossi, nükleer tesislere yönelik silahlı hücumların, akına uğrayan devletin sonları içinde ve ötesinde büyük sonuçlar doğurabilecek radyoaktif salınımlara yol açabileceği konusunda uyardı.

Grossi, bugün BMGK’da yaptığı konuşmada, İsrail’in İran’ın Buşehr nükleer santralini maksat alacak bir saldırısının çok yüksek ölçüde radyoaktivite salınımına neden olabileceğini, yüzlerce kilometre çapında tahliyelerin gerekebileceğini söyledi.

Rafael Grossi ayrıyeten İran ile yeni bir nükleer mutabakat yapılması durumunda, UAEA’nın Tahran’ın nükleer programının sağlam denetimlerini garanti edebileceğini söyledi.

“UAEA, İran’da nükleer silah geliştirilmediğini tartışılmaz bir denetim sistemi ile garanti edebilir” diyen Grossi, İsrail’in İran’ın güneyindeki Buşehr nükleer santraline mümkün bir saldırısı durumunda nükleer bir felaket yaşanabileceğini kaydetti.

Reuters, dpa, AFP/ DA, DY