İsrail’de seçim yasasında kritik değişiklik: Gaye, Arap partiler mi?
Haaretz’in Noa Shpigel imzalı haberine nazaran, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun liderliğindeki Likud Partisi, 2019 seçimlerinde Arap bölgelerindeki sandıklara bin 200 bâtın kamera yerleştirerek ‘seçimlerin tarzını denetleme’ argümanıyla hareket etmişti.
O dönem Arap partisi Balad’ın lideri olan Cemal Zahalka, bu adımın seçmeni korkutmayı ve sandığa gitmesini engellemeyi amaçladığını söylemişti. Likud’un birlikte çalıştığı bir strateji şirketi ise Arap vatandaşlarının iştirak oranının yarı yarıya düştüğünü duyurmuştu.
Bugün ise en geç 14 ay içinde yapılması beklenen seçimler öncesinde misal, hatta daha kapsamlı müdahalelerin gündemde olduğu konuşuluyor.
İsrail Demokrasi Enstitüsü, geçmiş seçimlerin genel olarak pak geçtiğini lakin siyasi kutuplaşma, popülizmin yükselişi ve kamuoyunun seçimlere inancının zayıflaması nedeniyle 2026 seçimleri için kaygıların arttığını vurguluyor.
YASA DEĞİŞİKLİKLERİYLE ARAP ADAYLARA BARAJ
Meclis gündemindeki en dikkat alımlı tasarılardan biri, Likud’lu Koalisyon Başkanı Ofir Katz’ın teklifiydi.
Bu düzenleme ile Arap adayların direkt İsrail’i desteklememesi bile terör destekçiliği sayılarak diskalifiye edilmelerinin önü açılacak. Ayrıyeten Yüksek Mahkeme’nin onayı olmadan da adaylar seçim kurulunca saf dışı bırakılabilecek.
Siyasi analistler, bu adımların Arap partilerini ya büsbütün yasaklamak ya da etkisiz hale getirmek emeli taşıdığını belirtiyor.
Meclisteki diğer tasarılar da İsrail boykotunu savunanların adaylıktan men edilmesini barındırırken, seçim sürecine olan itimat de zedeleniyor.
SEÇİMDEN AYLAR EVVEL AYRIŞMA VE PROPAGANDA
Demokrasi Enstitüsü araştırmacılarına nazaran, toplumsal medya üzerinden geçersiz hesaplarla yürütülen manipülatif kampanyalar, bilhassa Arap seçmenleri amaç alan uydurma haberler ve dedikodular, seçime iştiraki baskılamakta tesirli görünüyor.
Aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in polis teşkilatı üzerindeki tesiri, bilhassa Arap bölgelerinde ‘aşırı denetim’ yahut tam zıddı ‘yetersiz güvenlik’ uygulamaları yoluyla seçmeni caydırma riski taşıyor. Arap toplumundaki şiddet olaylarının önlenememesi de iştiraki düşürebilir.
Arap seçmen iştirakinin yüzde 55–65 düzeyinden yüzde 50’ye düşmesi bile, sağ partilere fazladan bir milletvekili kazandırabilir.
