‘Kilo denetimi göğüs kanseri riskini azaltıyor’
Meme Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında ‘Pembede Birleştik: Bugün Yakanda, Hep Aklında’ başlıklı söyleşi düzenledi. Atakule Event Hall’de düzenlenen söyleşide, göğüs sıhhatinde multidisipliner yaklaşımlar, tarama yolları, çağdaş tedavi seçenekleri ve erken teşhisin değeri, alanında uzman doktorlar tarafından ele alındı. Söyleşide iştirakçilere tertipli denetimlerin ve erken teşhisin önemi vurgulandı.
Güven Hastanesi Göğüs ve Endokrin Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Hüsnü Hakan Mersin, burada yaptığı konuşmada, “Ekim ayı Göğüs Kanseri Farkındalık Ayı olarak 1985 yılından beri bütün dünyada kutlanıyor. Dünya Sıhhat Örgütü de bu husustaki farkındalığın artması, toplumun bilinçlenmesi, insanların bu hastalığa yönelik bilgilerinin artması ve buna bağlı olarak da daha erken periyotta bu hastalığın saptanarak tedavi edebilmesini istiyor. Ve bu emelle da her yıl ekim ayında bütün bir ay boyunca bu bilinçlendirme çalışmaları devam ediyor. Biz de bu kapsamda toplumumuzda bilgilendirmeyi, bilinçlendirmeyi, farkındalığı arttırmaya yönelik olarak bu aktifliği düzenliyoruz. Neden göğüs kanseri ekim ayında bu türlü bütün dünyada yaygın bir biçimde kutlanıyor? Zira göğüs kanseri dünyada en sık görülen kanser. Bayanlarda da en sık görülen kanser, genel olarak da en sık görülen kanser. Yaklaşık 8 bayandan 1’inde göğüs kanseri hayat boyunca gelişme ihtimali var ve toplamda da dünyada yılda 2,5 milyon civarında göğüs kanseri olayına rastlanılıyor. Ve bunun da ötesinde göğüs kanseri hem sık görülüyor hem de şayet erken devirde yakalanabilirse tam olarak güzelleşebilen, çok başarılı bir formda tedavi edilebilen bir hastalık. O yüzden erken periyotta yakalanma bahtını artırmak maksadıyla insanları bilinçlendirmek, tertipli denetimlerini yapmasını sağlamak üzere bu ayı etkinliklerle kutluyoruz” dedi.
‘MEME KANSERLERİNİN YÜZDE 85’İ GENETİK GEÇİŞLİ DEĞİL’
Prof. Dr. Mersin, meme kanserinin sırf bayanlarda değil, erkeklerde de görüldüğünü tabir ederek, şunları söyledi: “Yüzde 99’u bayanlarda görülüyor lakin yaklaşık yüzde 1 civarında erkeklerde de görülebiliyor. Fakat olağan ki bayanlarda en çok görülen kanser çeşidi. Bayanlarda da yaş ilerledikçe kanserin görülme riski artıyor. 50 yaşın üzerinde göğüs kanserini daha sık olarak görüyoruz. Lakin bu daha genç yaşlarda görülmüyor manasına da gelmiyor. Bilhassa de son periyotta göğüs kanserinin genel olarak görülmesinde bir artış olmakla bir arada bilhassa 2012 yılından sonra başladı diyelim, artışı var. Fakat tıpkı vakitte gençlerde de biraz daha sık görülmeye başladı. O yüzden biz artık 40 yaşından sonra tekrar kesinlikle nizamlı denetimlerin yapılması gerektiğini söylüyoruz lakin 50 yaşından sonra bu biraz daha dikkat etmek gereken daha da ciddiye almak gerektiği devir başlıyor. Göğüs kanserlerinin yüzde 85’i genetik geçişli değil. Aile hikayesi olmadan görülüyor. Yaklaşık yüzde 10-15’lik bir kısmı aile hikayesine bağlı ve ailede görülen hastalıklara bağlı ve genetik geçişte görülebiliyor. Lakin bilhassa genç hastalarda şayet ailede hikaye varsa yahut genetik bir anomali olduğu saptanmışsa tabi o vakit daha dikkatli olmak gerekir. O vakit daha genç yaşlarda da görülebiliyor. O yüzden daha erken yaşlarda taramaların yapılması gerekiyor. Genel olarak baktığınız vakit 50 yaşından sonra görülüyor. Her göğüs kanseri genetik geçişli değil. ‘Benim ailemde göğüs kanseri yok ben rahatım ben de olmaz’ diye düşünmemek gerekir. Zira büyük çoğunluğu aslında aile hikayesi olmayan insanlarda görülüyor. Göğüs kanserinin bir sürü risk faktörü var. Lakin bunun için baktığımız vakit yaş değerli bir risk faktörü. Bunun dışında östrojen tesirine uzun mühlet maruz kalan bayanlarda göğüs kanseri daha çok görülüyor. Erken adet görmeye başlayıp, geç menopoza girenlerde, obezlerde yağ dokusu arttıkça göğüs kanseri daha fazla görülüyor. Bunlar yeniden aile hikayesi kıymetli bir faktör. Ailesinde göğüs kanseri olanlar da daha çok görülüyor. Genetik bozukluklar varsa onlar da daha sık görülüyor. Bunun dışında son periyotta hormon replasman tedavisi (HRT) kullananlarda göğüs kanseri riskinin arttığına dair birtakım bilgiler var. Hasebiyle göğüs kanseri aslında risk faktörleri var fakat her bayanda görülebilir. Bunun net olarak tam nedenini de bilmediğimiz için bütün bayanların bu manada denetimlerini yaptırması gerektiğini söyleyebiliriz.”
‘MAMOGRAFİNİN GÖĞSE BİR ZİYANI OLMADIĞI GÖSTERİLMİŞTİR’
Prof. Dr. Mersin, yaklaşık 20-25 yaşından sonra tüm bayanların muhakkak aralıklarda kendi kendini muayene ve denetim etmesini önerdiklerini söyleyerek, “Buradaki maksadımız bayanların kendi göğüs yapılarını tanıması. Bunu şayet kendi göğüs topografyasını tanırsa, ortaya çıkan bir değişiklik kelam konusu olursa şayet bunu fark etmesi kolaylaşır diyerek bunu öneriyoruz. Lakin bu tek başına yetmez. Bunun dışında bilhassa 40 yaşından sonra yılda bir kere mamografi çekilmesini biz kesinlikle öneriyoruz. Mamografi ile ilgili olarak toplumda bir yanlış algı var. Mamografinin yüksek dozu radyasyona bağlı olarak göğüste ya da başka organlarda kimi riskler yaratabileceği formunda bir yanlış algı var. Mamografide biz x ışınları ve radyasyonu kullanıyoruz ancak bu son derece düşük bir doz ve belirli aralıklarda yapıldığı vakit bunun göğse bir ziyanı olmadığını net olarak gösterilmiş. Buna rağmen mamografinin nizamlı kullanımı ile birlikte hastalıkların çok erken periyotta yakalanabilmesiyle birlikte hastalığın tedavi bahtının çok yükseldiği ve buna bağlı vefat oranlarının çok azaldığını da net olarak biliyoruz. O nedenle biz mamografiyi yılda bir öneriyoruz. Bunun dışında gerekli durumlarda biz diğer tetkiklerle de bunu destekliyoruz. Her bayanda da kesinlikle mamografinin her yer yıl yapılması koşul olmayabilir. Şayet hastalığın risk tahlilini biliyorsak daha evvel yapılmış tetkiklerini biliyorsak bunlar tertipli olarak yapılmışsa bizim hastayla ilgili bir risk tahlilimiz varsa bir fikrimiz varsa bu mamografi aralıklarını biraz daha açarak biraz daha seyrek yapmak da mümkün olabilir. Ancak genel kural olarak dünyada 40 yaşından sonra yılda bir mamografinin yapılması önerilmektedir” dedi.
‘AKTİF BİR HAYAT YARAR SAĞLAYACAKTIR’
Düzenli denetimlerin kesinlikle ihmal edilmemesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Mersin, “Obeziteden uzak durmak lazım. Obeziteden kaçınmak lazım. Tertipli antrenman, aktivite hem kilo denetimine katkı sağlar hem de göğüs kanseri riskini azalttığı gösterilmiştir. Bu yüzden faal bir ömür, sistemli bir aktivite idman programı kesinlikle yarar sağlayacaktır. Onun dışında da yeniden pek çok risk faktörü ile birlikte söylenen birtakım riskler var. Birtakım kimyasallar var bunlardan uzak durulması öneriliyor. Bunların bir kısmı mümkün oluyor bir kısmı mümkün olmuyor. Lakin sağlıklı bir hayat üslubunu benimsemek, nizamlı antrenman programlarına uymak, kilo kaybını sağlamak, çok kilolu olmamak büyük ölçüde göğüs kanseri riskini azaltmak için yapılabilecek şeylerdir. Söyleşide bilhassa göğüs sıhhatinde, göğüs taramalarında ve teşhisinde multidisipliner yaklaşımının kıymetini vurgulamak istiyoruz. Göğüs kanseri tek bir uzmanın, tek bir tabibin tamamını yönetebileceği durumdan uzaklaştı. Artık birden fazla uzmanın, cerrahların, tıbbi onkologların, radyasyon onkologlarının, radyologların, patologların, nükleer tıp uzmanlarının birçok branşın bir ortada çalışmasını gerektiren, ortak akılda, akılla bir tedavi planlamasını gerektiren bir multidisipliner yaklaşımı gerektiriyor. O yüzden tedavi planlamasının bu biçimde yapılmasının hastanın teşhisinde ve tedavisine de sağ kalımlara büyük yarar sağladığı gösterildiği için biz bilhassa bunun bu türlü bir multidisipliner yaklaşım içerisinde bir klinikte, bir merkezde planlanmasının yapılmasına yarar olacağını vurgulamak istiyoruz” diye konuştu
