Mahfi Eğilmez piyasalara dikkat çekti: ‘Dolandırıcılık hadiselerini artırıyor’
İktisatçı Mahfi Eğilmez, yatırım kararlarının bireylerin inisiyatifine geçmesiyle finansal özgürlüğün yaygınlaştığını, lakin bu sürecin birebir vakitte yeni tuzakları da beraberinde getirdiğini tabir etti. Eğilmez, “Yatırım kararlarının artık büyük ölçüde bireylerin inisiyatifine kalması, bilgi kirliliği ve dolandırıcılık olaylarının artmasına neden oluyor” ikazında bulundu.
FİNANSAL ÖZGÜRLÜĞÜ İKİ BAŞLIKTA TANIMLADI
Eğilmez, finansal özgürlüğü iki başlık altında sınıflandırdı. Birincisi, “hiç çalışmadan yaşamayı sürdürecek gelire sahip olmak”, ikincisi ise “bireyin yatırımlarını özgürce yönlendirme hakkı.” Bu iki başlığın, birbirinden farklı dinamiklere dayandığını belirtti. Birinci tarif, gelir elde etmeye; ikincisi ise geliri yönetmeye odaklandı.
YATIRIM ARAÇLARINA ULAŞIM KOLAYLAŞTI ANCAK İSTİKRAR BOZULDU
Sermaye hareketlerinin özgürleşmesi, dijitalleşme ve yatırım araçlarının çeşitlenmesiyle ferdî yatırımcılar artık daha fazla alana erişebiliyor. Eğilmez, bu gelişmenin birinci etapta olumlu göründüğünü lakin vakitle denetimsiz spekülasyonlara yol açtığını vurguladı. “Yatırımın, bilgiye ve tahlile değil; kulaktan dolma yönlendirmelere nazaran yapılması” riskin boyutunu artırdı.
PASİF GELİR ARAYIŞI YAYGINLAŞTI
Kimi yatırımcılar için finansal özgürlük, çalışmadan gelir elde etmenin kapılarını açtı. Bu durumun vakitle yaygınlaştığını kaydeden Eğilmez, yatırımcının bu yeni özgürlük alanında istikametini yitirme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını belirtti.
BİLGİ KİRLİLİĞİ VE DOLANDIRICILIK TIRMANDI
Eğilmez, yatırım kararlarının bireylere geçmesiyle birlikte “bilgi kirliliği ve dolandırıcılık olaylarının artış gösterdiğine” dikkat çekti. Bu süreçte, toplumsal medya, bültenler ve kitaplar üzerinden yapılan yönlendirmelerin birçok yatırımcının ziyan etmesine yol açtığını yazdı. Yüksek yarar vaat eden yapılar çoğaldı; birçok ise sonu hüsranla biten sistemler haline geldi.
YATIRIMCILARI ÜÇ KÜMEYE AYIRDI
Yatırımcı profillerini üç ana kümede topladı. Birinci küme, riskten kaçınarak düşük ancak garantili yarar peşinde koştu. Bu kesim çoklukla mevduat, altın ve tahvil üzere araçlara yöneldi. İkinci küme, yüksek yarar beklentisiyle yüksek risk almayı göze aldı ve kripto para ya da spekülatif pay senetlerine ağırlaştı. Üçüncü küme ise her iki stratejiyi birlikte uygulamaya çalıştı. Eğilmez, bu gruptakilerin “hem yararı hem kaybı göze aldığını” belirtti.
KARA PARA YATIRIMCISI KAYBETMEYİ KEDER ETMEDİ
Kayıtdışı çıkar elde eden şahısların, en büyük riskleri alan yatırımcılar ortasında yer aldığını vurguladı. Bu şahıslar için “haydan gelen huya gider” anlayışının geçerli olduğunu belirtti. Eğilmez, bu kesitin büyük kayıpları bile umursamadan yüksek riskli araçlara yöneldiğini tabir etti.
YATIRIMCILARA İKAZLA NOKTAYI KOYDU
Eğilmez, yazısını “Kumarda ilahlar bile çıkarlı çıkmaz” kelamını hatırlatarak sonlandırdı. Yatırımın bilgiye, kontrole ve uzun vadeli stratejiye dayanması gerektiğini vurguladı; bireyleri kolay yarar vaadine karşı dikkatli olmaya çağırdı.
