MEB’e bağlı okullarda velilerden para talebi: Ücretsiz eğitim ‘kağıt’ üzerinde kaldı!

Yeni eğitim-öğretim yılının başlamasına sayılı günler kala, yurttaşlar “parasız eğitim” hakkından yoksun bırakılıyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) genelgesinin tersine; okul yönetimlerince ilkokul kurumlarından velilerden “bağış” adı altında para ile çeşitli kırtasiye ve hijyen araç-gereçleri isteniyor. Bunun yanı sıra bakanlığın okulöncesinde “katkı payını” zorunlu tutması da eğitimde ekonomik sıkıntıları artırıyor. Bartın İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün söz konusu katkı paylarını bin 500 TL’den 3 bin TL’ye yükselttiği verilmemesi durumunda velilerin mahkemelerle korkutulduğu öğrenildi.

2025-2026 eğitim-öğretim yılının başlamasına kısa süre kala, eğitimde tartışmalar alevlendi. Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı okulöncesi ile ilköğretim kurumlarında kayıt sürecinde velilerden para alınıyor. Bu kapsamda okul yönetimlerince; okulöncesi eğitim kurumlarında velilerden “katkı payı”, ilköğretim kademesinde ise “temel ihtiyaç” ve “okul giderleri” gerekçe gösterilerek “bağış” adı altında para toplanıyor.

BAKANLIK ‘YÖNETMELİĞİYLE’ YASALLAŞTIRMIŞTI

Bakanlık; 2023’te “Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği”nde yaptığı değişiklikle okulöncesi eğitim kapsamında okullarca velilerden çocukların temel ihtiyaçlarını, öz bakım süreçlerini ve eğitim izlencesinin uygulanmasını desteklemek amacıyla “katkı payı” alınmasını zorunlu tutmuştu. Böylece bakanlık eğitimin bir kademesinde “kayıt parası” alınmasını yasallaştırmıştı. Okulöncesi kademesindeki bu uygulama, eğitimde sıkıntıların hâlâ yaşanmasına neden oluyor.

KATKI PAYLARI YÜZDE 100 ZAMLANDI

Bartın İl Milli Eğitim Müdürlüğü; 2024’te bin 500 TL olan katkı payını bu eğitim-öğretim döneminde 3 bin TL’ye çıkardı. Velilere imzalatılan “Okul Öncesi Veli Sözleşmesi”nde ise bu katkı payının her ayın 15’inde toplanacağı, eylül ayı ile yarıyıl tatilinde de tam olarak alınacağı, sözleşmeye uyulmaması halinde ise mahkemeye verileceği belirtiliyor. Bununla birlikte aktarılana göre velilerden kayıt sırasında A4 kâğıdı, çöp poşeti gibi araç-gereçler de isteniyor.

BAĞIŞ YOKSA İŞ DE YOK!

Bu sözleşmenin yanı sıra; okul aile birliklerince de velilere mesaj gönderildi. Gönderilen mesajda velilerden katkı payının yanı sıra “bağış” adı altında para toplandığı da ortaya çıktı. Söz konusu mesajda bağışın “okul personelinin maaşının ödenebilmesi için” toplandığı belirtilirken, bağışların toplanamaması durumunda personelin işine son verileceği, bu durumda okul işlerinin velilere yaptırılacağı aktarıldı.

BAKANLIĞIN TALİMATI ‘GENELGEDE’ SINIRLI KALDI

Okulöncesi eğitim kademesinde bu sorun yaşanırken, ilköğretim kademesinde ise okul yönetimlerinin bakanlığın genelgesine uygun hareket etmediği öğrenildi. MEB’in “2025-2026 Eğitim ve Öğretim Yılına İlişkin İş ve İşlemler” genelgesinde velilerden “kayıt parası veya başka ad altında zorunlu olarak ücret alınmayacağı” hükme bağlanıyor. Buna karşın okul yönetimleri ise “bağış” kılıfıyla para alarak bu genelgeyi çiğniyor.

‘VELİDEN 12 BİN TL İSTENDİ’ İDDİASI

Bu kapsamda Ankara Sincan’da bulunan Süleyman Şah Ortaokulu’ndaki kayıt sorunları dikkat çekti. Cumhuriyet’in edindiği bilgilere göre; ortaokuldaki anaokuluna çocuğunu kaydetmek isteyen bir veliden okul yönetimince bir eğitim-öğretim yılı için toplam 12 bin 150 TL “katkı payı” istendi. Bu ücret aylık bin 350 TL’ye denk gelirken, okul yönetimi aylık olarak bu ücretin velilerden toplanmasının zor olduğu için dönem başında toplu alıyor.

PARA YETMİYOR, HİJYEN ARAÇ-GEREÇLERİ DE VELİLERDEN

Bu duruma veli tepki gösterince de okul yönetiminin; “Devlet bunu istiyor, yapabilecek bir şeyimiz yok. Onlara söyleyin” dediği aktarıldı. Bu katkı payının yanı sıra velilerden; tuvalet kağıdı, sabun ve havlı kağıdı için temel “hijyen” araç-gereçlerinin de istendiği bildirildi. Aynı okulda ortaokul öğrencileri içinse bir ücret talep edilmezken; ‘öğrenciler için kullanacağız’ denilerek 2 top A4 kağıdı, 1 adet tahta silgisi, 3 adet tahta kalemi, toplu iğne ve mavi klasör dosya istendiği belirtildi. Bu malzemelerin karşılanmaması durumunda ise velilerden “sınav ücreti” alınacağı okul yönetimince kaydedildiği de edinilen bilgiler arasında bulunuyor. ANKARA

‘BAKANLIK OKULLARA 20 BİN TL GÖNDERİYOR’

Konuya ilişkin gazetemiz Cumhuriyet’e açıklamalarda bulunan Eğitim-İş Ankara 1 Nolu Şube Başkanı Turgay Kaçan; “Bakanlık okullara kırtasiye parası olarak 20 bin TL gibi bir miktar para gönderir. Bu miktar öğrenci sayısına göre de değişir. 20 bin TL okullara yetmediği için bunu velilerden bağış adı altında ve resmi olmayan yollardan para toplayarak temin ediyorlar. İmam-hatip okullarına sonuna kadar kaynak ayrılıyor; ama ilkokul, lise ve ortaokullara az kaynak ayrılıyor. Bu durum da maalesef eğitimin paralı hale gelmesini sağlıyorlar” dedi.

‘YASAL DEĞİL AMA OKULLAR ÖDENEKSİZ BIRAKILIYOR’

Eğitim-Sen 4 Nolu Şube Başkanı Gülhan Şimşek ise Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada uygulamanın yasal olmadığını belirtti. Şimşek, “Okullara ödenek gönderilmediği bilinen bir gerçek. Bakanlık velilerden ücret alınamaz diyor ama okullara da ‘başınızın çaresine bakın’ deniyor. Böylece okul aile birlikleri üzerinden bağış adı altında para toplanıyor. Bu durum tamamen yasalara aykırı” dedi.