SGK’nin bakanlıklardan milyarlık alacağı ‘veri seti’yle savunuldu: Eksik tahsilat tartışması

Sayıştay’ın SGK denetim raporunda, kurumun teşvik tutarlarını bakanlıklardan eksik tahsil ettiği bulgusu yer aldı.

Özel sektör işverenleri tarafından çalıştırılan işçilerin, sigorta primleri işveren hissesinin belirli bir kısmına isabet eden teşvik tutarları ilgili bakanlıklardan karşılanıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarda istihdam edilen işçiler için sağlanan teşvikler bu bakanlık tarafından ödeniyor.

Kültür yatırım belgesi almış olan işyerleri için sağlanan teşvikler Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından karşılanıyor. Ar-Ge/tasarım, destek personeli için sağlanan teşvikler Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesine konan ödenekten sağlanıyor. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası kapsamında verilen bazı teşvikler de yine Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın sorumluluğunda bulunuyor.

MİLYARLARCA LİRA EKSİK TAHSİL

Rapora göre, 2020- 2024 döneminde Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan talep edilmesi gereken toplam teşvik tutarı 412.3 milyar lira iken tahsil edilen tutar 403.1 milyar lira oldu. İlgili dönemler arasında 9 milyar 308 milyon 24 bin 599,68 TL eksik tahsil edildi.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ndan tahsil edilmesi gereken teşvik tutarı 31.9 milyar lira iken, tahsil edilen tutar 30.7 milyar lira oldu. 1 milyar 157 milyon 729 bin 822,61 TL eksik tahsil edildi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan tahsil edilmesi gereken teşvik tutarı 18.4 milyon lira iken tahsil edilen tutar 18.1 milyon lira oldu. 220 bin 38,28 TL eksik tahsil edildi.

SGK KABUL ETTİ

SGK, Sayıştay’a verdiği yanıtta, muhasebe kayıtları ile veri kaynakları arasındaki uyumsuzluğun giderilmesi için gerekli yazılım çalışmalarına devam edildiği, bu çalışmaların tamamlanması ile ilgili bakanlıklardan eksik tahsil edilen teşviklerin talep edileceğini bildirdi. Sayıştay da, “Kurumun gerekli yazılım çalışmalarını tamamlayarak ilgili bakanlıklarca karşılanması gereken teşvik tutarlarını doğru talep etmesi gerekmektedir” dedi.

‘ÖYLE BİR HAVA YARATTINIZ Kİ…’

Sayıştay raporunda yer alan bulgu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın bütçe görüşmelerinde gündeme geldi. CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu, şunları söyledi:

“Siz öyle bir algı yönettiniz ki geçmişte, o silkeleme talimatından sonra, işte ‘165 milyar lira belediyelerin borçları var, bu borçların da yüzde 65’i CHP’li belediyelerin’ diye… Öyle bir hava yarattınız ki sanki emeklilerin bu kadar düşük maaş almalarının sebebi CHP’li belediyelerin SGK’ya olan borcuymuş. Şu an itibarıyla SGK’nın ne kadar alacağı var ? Bu önemli bir soru çünkü Sayıştay raporlarına baktığımız zaman size çok ciddi tenkitler var, özellikle tahsilat konusunda büyük tenkitler var. Mesela, deniliyor ki: ‘Sisteminiz entegre değil, icra ve haciz işlemleri sağlıklı olarak yürütülmemekte; son beş yılda icra tahsilat oranı yüzde 37, tebligat yapılmıyor.’ Mesela, şöyle bir şey var, enteresan: Bakanlıkların teşvik tutarları var ya, teşvik tutarlarını bakanlıklardan eksik tahsil ettiğiniz söyleniyor. 2020-2024 yılları arasında şaka gibi Maliye Bakanlığı’ndan 9.3 milyar lira, Sanayi Bakanlığı’ndan 1.1 milyar lira eksik tahsilat yapmışsınız.”

BAKANDAN ‘VERİ SETİ’ SAVUNMASI

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, soruya yanıt verirken, “veri seti” savunması yaptı. Işıkhan, “SGK verileri incelemesi sonucunda bulguda belirtilen tutar farklılıklarının veri seti kaynaklı olduğu, fiili tahsilat durumunun SGK kayıtlarıyla uyumlu bulunduğu tespit edilmiştir. Bu kapsamda, teşvik tutarlarının ilgili bakanlıklardan eksik tahsil edilmediği anlaşılmıştır” dedi. CHP’li Bakırlıoğlu, bir kez daha SGK’nın toplamda ne kadar alacağı olduğunu sordu. Işıkhan, yazılı yanıt verileceğini söylemekle yetindi.