Trump’ın Gazze planında çarpıcı gelişme… Başrolde, Irak’taki işgalin kilit ismi mi var?
ABD Başkanı Donald Trump, çarşamba günü Beyaz Saray’da Gazze’nin savaş sonrası geleceğini görüşmek üzere bir toplantı düzenledi.
Toplantıya damadı Jared Kushner ve sürpriz biçimde eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ile İsrailli yetkili Ron Dermer de katıldı. Lakin Blair’in varlığı soru işaretlerine yol açtı.
TRUMP’IN ‘RİVİERA’ PLANI
Aslında bu sorunun karşılığı, birkaç ay öncesine dayanıyor. Trump, şubat ayında Gazze’yi ‘Orta Doğu’nun Rivierası’na dönüştürmek üzere uçuk bir teklif ortaya atmıştı.
Bu vizyon doğrultusunda, Blair’in yönettiği Tony Blair Global Değişim Enstitüsü bünyesinde çalışan kimi isimler, bir müddettir Gazze kıyısında turizm bölgesi ve sanayi alanı kurulmasını öngören projeler üzerine istişarelerde bulunuyordu.
Proje; İsrailli iş insanlarının öncülüğünde, Amerikan danışmanlık şirketi Boston Consulting Group (BCG) tarafından hazırlanan finansal modellerle şekillendi. Gaye, çağımızın en büyük soykırımlarından birine sahne olan Gazze’yi, ‘turistik bir cazibe merkezi’ haline getirmekti.
ENSTİTÜ TEZLERİ REDDETTİ
Blair Enstitüsü, kendilerinin rastgele bir plan hazırlamadığını, yalnızca BCG’nin yürüttüğü bir çalışmaya dair iki çalışanının telefon görüşmelerine katıldığını duyurdu.
Kurum, “Tony Blair’in bu projeyi hazırlayan bireylerle direkt hiçbir teması olmadı, içeriğe dair yorum da yapmadı” açıklamasını yaptı.
Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair
Açıklamada ayrıyeten, Gazze’nin geleceğine dair pek çok küme ve kuruluşla temas halinde oldukları, lakin bunun ‘destek manasına gelmediği’, bilhassa de Gazze halkının zorla göç ettirilmesine yönelik rastgele bir planı katiyen reddettikleri vurgulandı.
Trump’ın şubat ayında dillendirdiği bu fikir, milletlerarası arenada sert reaksiyonlara yol açmıştı. İsrail ise bu vizyona sıcak bakmıştı.
TONY BLAIR VE BLAIR ENSTİTÜSÜ
Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair, 1997–2007 yılları ortasında misyon yaptı. Blair’in siyasi mirasının en tartışmalı kısmı, 2003’teki Irak işgalinde oynadığı kilit roldü. ABD Başkanı George W. Bush’un en yakın müttefiki olarak Londra’yı savaşa sürükleyen Blair, Irak’ta kitle imha silahları bulunduğuna dair ispatları çarpıttığı gerekçesiyle ağır tenkitlere maruz kaldı.
İngiltere’de yayımlanan Chilcot Raporu (2016), Blair hükümetinin savaşa girmek için gerekli diplomatik ve hukuksal tabanı hazırlamadan, aldatıcı bilgilerle ülkeyi felakete sürüklediğini ortaya koydu. Bu süreçte yüz binlerce sivil hayatını yitirdi, Blair’in prestiji kalıcı bir biçimde sarsıldı.
Blair, vazifeden ayrıldıktan sonra 2016’da, Küresel Değişim için Blair Enstitüsü isimli kuruluşu hayata geçirdi. 45’ten fazla ülkede faaliyet gösteren enstitü, kalkınma, yönetişim ve güvenlik hususlarında projeler yürüttüğünü argüman etse de sık sık finansman kaynakları ve siyasi ilişkileri nedeniyle eleştirildi. Bilhassa Körfez ülkeleriyle olan yakın mali ilgileri, ‘Blair’in bağımsızlığını zedelediği’ gerekçesiyle tartışma konusu oldu.
Enstitü, Gazze planına direkt katıldığını reddetse de, çalışanlarının projeye temas etmesi Blair’in geçmişten gelen ‘Ortadoğu’daki karanlık rolünü’ tekrar gündeme taşıdı. Blair, Irak’ta savaşın meşruiyetini savunan telaffuzları nedeniyle hâlâ geniş çevrelerce ‘Ortadoğu’da felaketlere yol açan başkanlardan biri’ olarak anılıyor.
