Trump’ın Gazze planıyla ilgili 5 yanıtsız soru: İşgal sürerken barış mümkün mü?
ABD Başkanı Donald Trump’ın Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte açıkladığı 20 unsurluk Gazze ateşkes planı “tarihi” olarak sunuldu.
Ancak planın detayları, Filistin’in geleceğini ve bölgesel istikrarları belirleyecek kritik belirsizliklerle dolu.
GAZZE’Yİ KİM YÖNETECEK?
Plana nazaran, Gazze’de süreksiz olarak “teknokratlardan oluşan apolitik bir Filistin komitesi” idare vazifesini üstlenecek.
Ancak komitenin nasıl kurulacağı, üyelerinin kim tarafından seçileceği meçhul.
Trump ve eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in başkanlık edeceği bir “barış kurulu”nun bu komiteyi denetleyeceği tabir ediliyor.
Fakat konsey ile komite ortasındaki bağlantı, karar alma sisteminin işleyişi netleşmiş değil.
FİLİSTİN İDARESİ DIŞARIDA MI KALACAK?
Plan, Filistin Yönetimi’nin ıslahatlarını tamamladıktan sonra Gazze’yi devralabileceğini öngörüyor.
Ancak ıslahatların ne vakit tamamlanacağı, kimin buna onay vereceği açıklanmıyor.
Üstelik İsrail Başbakanı Netanyahu, “Gazze ne Hamas ne de Filistin İdaresi tarafından yönetilecek” diyerek Filistin Yönetimi’nin dönüşüne kapıyı kapattı.
ULUSLARARASI GÜÇ NASIL KURULACAK?
Gazze’nin güvenliği için “geçici milletlerarası istikrar gücü” öneriliyor. Lakin bu gücün hangi ülkelerden oluşacağı, nasıl bir yetkiyle hareket edeceği belirtilmiyor.
Barış gücü askerlerinin bir ordu, polis ya da gözlemci olarak mı misyon yapacağı; Hamas’a karşı mı yoksa İsrail’e karşı mı pozisyonlanacağı soruları karşılıksız bırakılıyor.
İSRAİL NE VAKİT ÇEKİLECEK?
Plana nazaran İsrail, “silahsızlandırma süreçlerine bağlı olarak” Gazze’den çekilecek.
Ancak çekilmenin hangi takvime nazaran yapılacağı, hangi ölçütlerin tamamlanması gerektiği meçhul.
İsrail’in “güvenlik hattını” Gazze’de bir müddet daha tutacağı ve “yeniden doğabilecek tehditlere karşı” varlığını sürdüreceği söz ediliyor.
Bunun ne vakit sona ereceği ise büsbütün açık uçlu bırakılmış durumda.
FİLİSTİN DEVLETİ GÜNDEMDE Mİ?
Plan, Filistin devletine direkt atıf yapmıyor. Bunun yerine “Filistin halkının özlemi” olarak tanımlıyor.
Filistin Yönetimi’nin ıslahatları ve Gazze’nin tekrar inşası ilerlerse, “belki” bir devlet yolunun açılabileceği söyleniyor.
Trump ise BM Genel Kurulu konuşmasında, Filistin’i devlet olarak tanıyan ülkeleri “hata yapmakla” suçladı.
Planın ana ögeleri, Gazze’nin geleceği, Filistin Yönetimi’nin rolü, memleketler arası barış gücünün yetkileri ve İsrail’in çekilme şartları konusunda muğlak tabirlerle dolu.
Bu nedenle, Trump’ın “tarihi” olarak sunduğu planın uygulamada önemli krizler yaratabileceği öngörülüyor.
