Trump’tan Putin’in petrol devlerine yaptırım
ABD Başkanı Donald Trump, göreve geldiğinde bu yana ilk kez yaptırımlar yoluyla Rusya’ya baskı uygulamak için düğmeye bastı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i, Ukrayna’da ateşkes konusunda ikna etmeyi başaramayan Trump’ın kararıyla, Rusya’nın en büyük iki petrol şirketi Rosneft ve Lukoil yaptırımlar kapsamına alındı.
Hedef alınan Rus devlet şirketi Rosneft’in yöneticisinin, Putin’in uzun yıllardır yakın sırdaşı olarak bilinen Igor Seçin olması, ABD’nin vermek istediği mesaj bakımından önem taşıyor.
Bessent’ten kritik uyarı
Yaptırımlarla her iki şirketin Rusya’daki iştirakleri hedef alınıyor ve bu yaptırımlar yalnızca ABD şirketlerini, ABD bankalarını ilgilendirmiyor. Örneğin bu Rus şirketleriyle gelecekte iş yapacak olan bankaların da ABD’deki tüm malvarlıklarının dondurulması gibi yaptırımlarla karşı karşıya kalması söz konusu olabilir.
ABD Hazine Bakanı Bessent, Rusya yaptırımlarına uyulması çağrısı yaptı. Fotoğraf: Gustavo Valiente/Europa Press/IMAGO
Bu nedenle ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’in dün yaptırımlar konusunda yaptığı açıklamada, “Tüm müttefiklerimizi, bize katılmaları ve bu yaptırımlara bağlı kalmalarını teşvik ediyoruz” çağrısını yapması, kritik önem taşıyor.
ABD Hazine Bakanlığı yaptırımları ilan ettiği açıklamasında, Rusya’nın Ukrayna savaşını sona erdirecek bir barış sürecine ciddi bir bağlılık sergilemediğinin altı çizildi. Yaptırımlar yoluyla Rus enerji sektörü üzerindeki baskının artacağına vurgu yapılan açıklamada, “bu yolla Kremlin’in savaş makinesine ve zayıflayan ekonomisine mali kaynak sağlama kabiliyetinin zayıflatılacağı” vurgulandı.
“Öldürmeye son verme zamanı geldi”
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, yaptırım kararını “Şimdi öldürmeye son verme ve derhal ateşkes zamanı geldi” açıklamasıyla duyurdu,
Rusya Devlet Başkanı Putin’in savaşı sona erdirmeyi reddetmesi nedeniyle yaptırım kararı alındığını belirten Bessent, Trump’ın Ukrayna savaşını sona erdirme çabasını desteklemek için ilave adımlar atılabileceğini de sözlerine ekledi.
“Başkan Putin, umduğumuz gibi dürüst ve açık sözlü bir şekilde masaya oturmadı” diyen Bessent, Trump’ın görüşmelerde gelinen noktadan ötürü “hayal kırıklığına uğradığını” açıkladı.
Trump: Putin ile görüşme bir yere varmıyor
ABD başkanlık seçimleri öncesinde Ukrayna savaşını hemen sona erdireceğini söyleyen, ancak göreve geldiğinden bu yana “dostum” dediği Putin’i ikna etmeyi başaramayan Donald Trump, dün ilk kez Rusya’ya yaptırım yoluyla baskı uygulanmasına yeşil ışık yakmış oldu.
Beyaz Saray’da, NATO Genel Sekreteri Marc Rutte ile görüşmesi esnasında yaptırım kararı hakkında gazetecilerin yönelttikleri soruları yanıtlayan Trump, “Artık zamanın geldiğini hissettim” dedi.
ABD Başkanı Donald Trump, NATO Genel Sekreteri Marc Rutte ile Beyaz Saray’da Ukrayna’ya ilişkin gelişmeleri görüştü. Fotoğraf: Aaron Schwartz/Sipa USA/picture alliance
“Ne zaman Vladimir ile konuşsam, iyi bir diyaloğumuz oluyor ama sonra hiçbir yere varmıyor” diyen Trump, yine de Putin’in aslında barışı istediğini düşündüğünü ifade ederek, bu yaptırımların kısa süreli olmasını ve savaşın sona ermesini ümit ettiklerini kaydetti.
Rubio somut adım beklentisine vurgu yaptı
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da yaptırımlara rağmen diplomasiye fırsat vermeye devam edeceklerini, Rusya ile görüşme isteğinin de sürdüğünü ifade etti.
Ancak Rubio, bu görüşmelerden somut sonuç alma beklentisine vurgu yaptı. ABD’li Bakan, “Barışı tesis etme fırsatı olması halinde her zaman angajmana ilgi duyarız” dedi.
ABD Başkanı Trump geçen hafta Rus Devlet Başkanı Putin ile telefonda görüşmüş, iki hafta içinde Macaristan’dan bulaşacaklarını ilan etmişti.
Ancak beş gün sonra, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun Rusya Devlet Başkanı Sergey Lavrov ile telefon görüşmesinin ardından planlanan bu zirvenin “ateşkes şartları konusunda uzlaşma sağlanamaması nedeniyle” askıya alındığı duyuruldu.
Trump, görüşmenin askıya alınması konusunda Salı günü “boşa zaman kaybetmek istemiyorum” açıklamasını yaparken, Moskova’dan zirve hazırlıklarının sürdüğü yönünde açıklamalar geldi.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov zaten zirve için bir tarih belirlenmediğini, belirlenmesi için dikkatli bir ön çalışma yürütüleceğini söyleyerek, “Kimse zamanı boşa harcamak istiyor, ne Başkan Trump ne de Başkan Putin” açıklamasını yaptı.
AB’den eşzamanlı yaptırım hamlesi: 19. yaptırım paketi
Bu arada Avrupa Birliği’nde (AB) Kremlin’in petrol ve doğalgazdan elde ettiği gelirleri azaltmak için yeni bir yaptırım paketi onaylanarak yürürlüğe girdi.
AB’nin Rusya’yı hedef alan 19’uncu yaptırım paketi, Rusya’dan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatının 2027’de yasaklanmasını öngörüyor. Ayrıca Rus diplomatların AB sınırları içinde seyahatine kısıtlama, finans ve ticaret sektörüne de somut yaptırımlar öngörülüyor.
AB’nin Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, sosyal medya hesabından “Yaptırım paketi Rus bankalarını, kripto para borsalarını, Hindistan ve Çin’deki kuruluşları ile diğerlerini hedef alıyor. AB, istikrarsızlaştırma girişimlerine karşı koymak için Rus diplomatların hareketlerini kısıtlıyor. Putin’in bu savaşını fonlaması giderek daha zor hale geliyor” açıklamasını yaptı.
Yaptırımlar kapsamında Moskova’nın eski petrol gemilerinden oluşan “gölge filosunda” yer aldığı tespit edilen yüzden fazla tanker de kara listeye alındı.
AFP, Reuters, dpa/ DA, JD
