ABD ve İngiltere ortasında “tarihi” ticaret anlaşması
ABD Başkanı Donald Trump ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer, iki ülke ortasında uzun müddettir müzakere edilen yeni bir ticaret mutabakatı için prensipte uzlaşıldığını açıkladı.
Anlaşma kapsamında, ABD’nin İngiltere’den ithal ettiği arabalardaki gümrük vergisinin yüzde 27,5’ten yüzde 10’a düşürülmesi ve çelik ile alüminyum eserlerine yönelik gümrük vergilerinin büsbütün kaldırılması öngörülüyor.
Trump ile Starmer, muahedenin duyurusunu Perşembe günü televizyondan canlı yayınlanan bir telefon görüşmesiyle yaptı. Trump kelam konusu gelişmeyi “bir dönüm noktası” olarak nitelendirirken, Starmer ise “gerçekten muazzam, tarihi bir gün” tabirlerini kullandı. Starmer, bu duyurunun İkinci Dünya Savaşı’nda Nazi Almanyası’na karşı kazanılan zaferin 80’inci yıldönümüne denk gelmesini de sembolik açıdan değerli bulduğunu belirtti.
İngiltere tarafı, mutabakat kapsamında ABD’den ithal edilecek sığır eti ölçüsünün artacağını fakat bunun ülkenin besin güvenliği standartlarını tehlikeye atmayacağını vurguladı. ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, İngiltere’nin ayrıyeten ABD’li uçak üreticisi Boeing’den 10 milyar dolar pahasında uçak satın alacağını açıkladı.
Anlaşma tesirini hissettirdi
Anlaşmanın kamuoyuna yansıyan birinci tesirleri bilhassa finansal piyasalarda hissedildi. İngiliz lüks araba üreticisi Aston Martin’in payları Londra borsasında yüzde 10 oranında paha kazandı. ABD pazarında faaliyet gösteren JD Sports ve AB Foods üzere İngiliz perakende şirketlerinin de pay pahaları artış gösterdi.
Trump idaresinin getirdiği geniş kapsamlı gümrük vergileri, İngiltere üzere klâsik müttefiklerini ekonomik açıdan zorlamıştı. İngiliz otomotiv firması Jaguar Land Rover, yüksek gümrük vergileri nedeniyle ABD’ye olan sevkiyatlarını süreksiz olarak durdurmuştu.
Starmer’ın açıklaması, Hindistan’la üç yıl süren görüşmelerin akabinde Salı günü imzalanan diğer bir büyük ticaret mutabakatının çabucak akabinde geldi. İngiltere ile Hindistan ortasındaki muahedenin, 2040 yılına kadar iki ülke ortasındaki ticaret hacmini 30 milyar euro artırması bekleniyor.
Trump’ın Nisan ayında açıkladığı yeni gümrük vergileri, global iktisatta tedirginlik yaratmıştıFotoğraf: Mark Schiefelbein/AP Photo/picture alliance
Trump diğer ülkelerle de anlaşmak istiyor
Starmer hükümeti, Brexit sonrasında bilhassa büyük ekonomik güçlerle teğe bir mutabakatlar yaparak hem ticari bağımsızlığını pekiştirmek hem de ekonomik sakinliği aşmak istiyor. Lakin kamuoyu yoklamalarına nazaran, Starmer, geçen yaz kazandığı seçimin akabinde süratle eriyen halk dayanağı nedeniyle iç siyasette baskı altında.
Trump ise yine misyona geldikten sonra 2 Nisan’da çok sayıda ülkeye gümrük vergisi getirmişti. Birtakım ülkelere yüzde 10 düzeyinde gümrük uygulanacağı duyurulurken, kimi ülkeler içinse gümrük vergileri çok daha yüksek düzeyde oldu. ABD’nin en büyük ticaret ortaklarıyla şimdi yeni bir mutabakat sağlanamasa da, Trump, benzeri mutabakatlar için görüşmelerin sürdüğünü belirtti.
Hafta sonu ise ABD ve Çinli yetkililerin İsviçre’de birinci ticaret görüşmeleri için bir ortaya gelmesi bekleniyor. Trump, Perşembe günü yaptığı açıklamada “Bunlar yalnızca başlangıç. Çok sayıda yeni muahede yolda” tabirlerini kullandı.
AP, dpa / BÜ, BK
