Kalp kapak hastalıklarında risk yaşla artıyor, erken müdahale hayat kurtarıyor

Kalp sıhhati açısından epeyce değerli bir başlığı oluşturan kalp kapak hastalıkları ortasında en sık mitral ve aort kapak bozukluklarının görüldüğünü söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Selim İsbir, kalp kapak hastalıklarında cinsiyet ve yaşa bağlı olarak hem hastalığın tipi hem de şiddetinin farklılık gösterebildiğini söyledi. Prof. Dr. İsbir, kalp kapak hastalıklarıyla ilgili gözden kaçabilecek belirtilere ve ‘Ne vakit ve kimlere ameliyat gerekir?’ sorusuna açıklık getirdi.

‘BELİRTİLER FARKLI SIKINTILARA BAĞLANDIĞI İÇİN ÖNEMSENMEYEBİLİYOR’

Kalp kapak hastalıklarında yorgunluk, nefes darlığı üzere son derece değerli belirtilerin farklı problemlere bağlandığı için önemsenmeyebildiğini söz eden Prof. Dr. İsbir, “Kapak hastalıkları ileri periyotlarda ritim bozukluğu olarak da kendini gösterir. Lakin belirtilerin önemsenmemesi erken teşhisin önüne geçebiliyor ve hastalığın ilerleyerek daha önemli problemlere neden olabiliyor. Kapak hastalıkları ilerleyen devirlerde kalp kasını zayıflatarak kalp yetmezliği ile sonuçlanır” dedi.

‘HER HASTA AMELİYAT OLACAK DİYE BİR KURAL YOK’

Kalp kapak hastalıklarında ilaç tedavisinin sırf hastalığın ilerlemesini yavaşlatabildiğini vurgulayan Prof. Dr. İsbir, “Yapısal bozuklukları ilaçla düzeltmek mümkün değil. İlaç tedavisi kalp kapak hastalıklarını güzelleştirmez lakin kalp kapak hastalıklarına bağlı ortaya çıkan kalp işlevlerindeki bozuklukları önler. Fakat her hasta ameliyat olacak diye bir kural da yok. Kapak bozukluğu kalp işlevlerini etkilemeye başlamışsa, bilhassa nefes darlığı ve ritim bozukluğu görülüyorsa, cerrahi gündeme alınmalıdır” diye konuştu.

‘RİTM BOZUKLUĞU BAŞLAMIŞSA VAKİT KAYBEDİLMEMELİ’

Kalp kapak hastalığı tanısı konulan hastalarda tertipli takip ve erken müdahalenin değerine değinen Prof. Dr. İsbir, “Kalp kasılma gücünün azalması, kalp boyutlarının büyümesi ya da ritim bozuklukları başlamışsa, cerrahi kaçınılmazdır. Bu evreye gelmeden müdahale edilmesi, ameliyatın muvaffakiyet bahtını yükseltir” sözlerini kullandı.

‘CERRAHİDE EN DEĞERLİ NOKTA HASTA İÇİN İNANÇLI YOLUN SEÇİLMESİDİR’

Klasik formülün açık kalp ameliyatı olduğunu hatırlatan Prof. Dr. İsbir, teknolojik gelişmeler sayesinde uygun hastalarda minimal invaziv ve robotik metotlarla daha küçük kesilerle operasyon yapılabildiğini söyledi. Lakin bu tekniklerin her hastaya uygun olmadığını belirterek, “Kalp ameliyatlarında değerli olan kesi büyüklüğü değil, hasta için en inançlı prosedürün seçilmesidir” dedi.

Prof. Dr. İsbir, kapak tamiri ve değişimi konusunun hastalar tarafından merak edildiğini belirterek: “Kapak tamiri, hastanın kendi dokusu kullanılarak kapağın onarılması sistemidir. En kıymetli avantajı, hastanın kendi dokuları kullanıldığı için kalp işlevleri ameliyat sonrası daha yeterli korunur. En sık tamir ettiğimiz ve de en başarılı olduğumuz kapaklar kalbin sol tarafında yer alan mitral kapak ve yine sağ tarafta yer alan triküspit kapaktır. Kireçlenmemiş kapaklarda ve genç hastalarda bu usulün öncelikle tercih edilmesi gerekir” diye konuştu.

Prof. Dr. İsbir, “Biyolojik kapaklar kan sulandırıcı gerektirmediği için tercih sebebidir fakat ömürleri sonludur. Genç hastalarda çoklukla mekanik kapak kullanılır, fakat bu da ömür uzunluğu kan sulandırıcı ilaç gerektirir. Hastaya özel planlama yapılmalı, tercihler hasta profiline nazaran belirlenmelidir” dedi.

‘YAŞAM UZUNLUĞU TEDAVİ ALGORİTMASI UYGULANIYOR’

“Bu bilgiler ışığında kalp kapak hastalıklarının tedavisinde artık hayat uzunluğu tedavi ismini verdiğimiz bir algoritma uygulamaktayız” diyen Prof. Dr. İsbir, şunları söyledi: “Hastaların yaşına ve başka bir grup özelliklerine bakarak onlar için bir tedavi şeması uygulamaktayız. Örneğin; bir hasta şayet kan sulandırıcı ilaç kullanmak istemiyorsa yahut tıbbi açıdan bu hasta için kan sulandırıcı tedavi bir risk oluşturuyorsa, hasta genç olsa bile bu hastaya şayet kalp kapağını tamir edemiyorsak biyolojik kapak kullanıyoruz. Bu kapak vakitle dejenere olduğunda ameliyatsız kapak değişimi ya da gerekiyor ise ikinci bir kalp ameliyatı ile bu talihi veriyoruz.”

‘AMELİYAT SONRASI ENFEKSİYON VE SİSTEMLİ İLAÇ KULLANIMINA DİKKAT’

Ameliyat sonrası hastanede kalış müddetinin ortalama 5-6 gün olduğunu ve tam güzelleşmenin yaklaşık 3-4 hafta sürdüğünü belirten Kalp Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. İsbir, “Bu süreçte en dikkat edilmesi gereken iki faktör, enfeksiyon ve kan sulandırıcı tedavidir. Bilhassa kan sulandırıcı tedavi mekanik kapak kullanılan hastalar için hayati değere haizdir. İlacın kan düzeyleri makul aralıklarla denetim edilmeli ve ilaç dozu kan düzeyine nazaran ayarlanmalıdır. Enfeksiyon öteki çok kıymetli bir faktördür. Hastalar enfeksiyon açısından kendilerini korumalıdırlar. Aksi halde protez kapakları enfeksiyona bağlı olarak ziyan görebilir ve bu durum hayati sıkıntılara yol açabilir” diye konuştu.